Verlichte visnetten verminderen bijvangst van schildpadden en haaien
Tim Tomassen
15 oktober 2025 14:00
Deel dit artikel:
Visnetten vangen meer dan alleen vis. Groene led-lampjes, die werken op zonne-energie, kunnen die onbedoelde bijvangst flink verminderen.
Dolfijnen, zeehonden, haaien, schildpadden: allemaal dieren die de meeste vissers liever niet in hun visnet zien. Toch komen ze er regelmatig in vast te zitten – en vaak genoeg overleven ze dat niet. Onderzoeken hebben laten zien dat verlichte visnetten de bijvangst flink kunnen verminderen.
Maar de visnetlampjes worden nog niet veel gebruikt, want vissers vinden ze lastig om mee te werken. Zo moeten de batterijen vaak vervangen worden, wat duur is en veel tijd kost. Bovendien zijn de lampen te zwaar en raken ze soms zelf verstrikt in de netten.
Onderzoekers van de Arizona State University (VS) werken nu samen met vissers om die problemen op te lossen. Ze ontwikkelden lampjes op zonne-energie die functioneren als boeien die normaal toch al aan de drijflijn van een visnet worden bevestigd. De groene leds knipperen om energie te besparen en kunnen zonder zonlicht vijf dagen blijven branden.
De onderzoekers testten de lampjes op passieve visnetten, netten die ergens worden geïnstalleerd en die later worden gecontroleerd om te zien er in is gezwommen. In verlichte gillnets (verticaal hangende netten waarin vissen die er tegenaan zwemmen met hun kieuwen vast komen te zitten) raakte 63 procent minder schildpadden verstrikt dan in onverlichte gillnets. De verlichting had geen effect op de hoeveelheid vis die werd gevangen.
Visnetten vormen een van de grootste bedreigingen voor zeeschildpadden, samen met klimaatverandering, vervuiling, verlies van leefgebieden en opkomende ziektes. Hoewel sommige soorten lijken te herstellen, zijn de populaties nog slechts een fractie van wat ze ooit zijn geweest.
“Zeeschildpadden zijn belangrijk voor het behoud van gezonde oceanen, die nodig zijn voor een veerkrachtige visserij”, zegt hoofdonderzoeker Jesse Senko in een persbericht. “Ze bestaan al meer dan honderd miljoen jaar en vervullen ecologische rollen die geen enkele andere soort vervult.”
Senko’s onderzoeksgroep werkt daarom samen met vissers aan manieren om vistuig minder gevaarlijk te maken voor zeeschildpadden, maar ook voor haaien en andere bedreigde diersoorten. Het doel is om bijvangst zoveel mogelijk te verminderen en tegelijkertijd de productiviteit van visserijen te behouden.
Onderzoeker Jesse Senko met een visnet met verlichte boeien op de drijflijn tijdens een test in Mexico. Beeld: Lindsay Lauckner Gundlock/Arizona State University.
Het kan nog beter
Het team werkt nu samen met een fabrikant, Fishtek Marine, om commercieel verkrijgbare, op zonne-energie werkende verlichte boeien voor visnetten te produceren. De lampjes zijn naar verwachting over twee tot drie jaar beschikbaar.
Ondertussen blijven Senko en zijn collega’s onderzoeken hoe ze de led-lampjes nog effectiever kunnen maken. “63 procent minder bijvangst van zeeschildpadden is een geweldig begin, maar er is geen reden waarom dat niet nog beter kan”, zegt Senko. “Mijn doel is om die vermindering van 63 procent naar 95 procent te brengen.”
Openingsbeeld: Samantha Chow/Arizona State University
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!