Het fossiel van een vechtende Nanotyrannus bewijst dat hij een soort op zichzelf is en niet slechts een tienerversie van de T-rex.

Een van de meest tot de verbeelding sprekende dinofossielen is die van de Dueling Dinosaurs, gevonden in Montana (VS) in 2006. Zichtbaar zijn een Nanotyrannus die een Triceratops tegen de grond probeert te werken. Lang werd gedacht dat die eerste een jeugdige T-rex was.

Maar niets blijkt nu minder waar. Want twee gerenommeerde paleontologen publiceren in Nature een uitgebreide opsomming van bewijs waaruit blijkt dat Nanotyrannus toch écht een aparte soort moet zijn geweest.

Lees ook:

• Paleontologen vinden ’s werelds eerste pootafdrukken van dinosaurus met knotsstaart
• Tyrannosaurus rex was toch niet zo slim als een mensaap
• Nieuwe dinosaurussoort gevonden in Engeland: Comptonatus chasei

Geen klein roofdier

“De Nanotyrannus stuitert al vele decennia heen en weer tussen verschillende interpretaties”, vertelt paleontoloog Leon Claessens van de Universiteit van Maastricht. “Was hij een nieuwe, kleinere soort Tyrannosaurus; een nog niet volgroeide Tyrannosaurus rex; een jong individu of volgroeid klein individu van een andere soort Tyrannosaurus (bijvoorbeeld Gorgosaurus); of een kleinere soort dinosaurus die buiten de familie van de tyrannosauriërs valt?”

Je moet volgens Claessens de term “nano” overigens met een korrel zout nemen. “Die grote kop vol met scherpe tanden zou van boven op me neer kijken. De Nanotyrannus is een flink stuk kleiner dan die nog grotere iconische T-rex, maar het was zeker geen klein roofdier.”

Fysiek volwassen

Maar hoe valt Nanotyrannus te categoriseren? Lindsay Zanno van de North Carolina State University en James Napoli van de Stony Brook University besloten dat te onderzoeken door bijna elk detail van ruim tweehonderd Nanotyrannus-skeletten, waaronder die van het Dueling Dinosaurs-fossiel, onder de loep te nemen. Ze gingen bijvoorbeeld groeiringen na van de botten en analyseerden de manier waarop de wervelkolom en de poten zich hadden gevormd.

De Nanotyrannus van het hierboven genoemde fossiel bleek 20 jaar, fysiek volwassen dus. Hij had grotere voorpoten, meer tanden en minder staartwervels dan je zou verwachten bij een tiener-T-rex. “Als deze Nanotyrannus toch ‘slechts’ een jonge T-rex zou zijn, zou hij alles weerspreken dat we weten over wervelgroei”, geeft Napoli aan. “Het zou gewoonweg onmogelijk zijn.”

Vrij overtuigend

“De auteurs van de studie laten overtuigend zien dat de botstructuur van Nanotyrannus overeenkomt met een volwassen dier, en niet een onvolgroeid onvolwassen exemplaar, dat nog groter moet worden”, verklaart Claesens. “Hij zat dus niet meer in de pubertijd.”

Hij vervolgt: “Zanno en Napoli’s standpunt is niet nieuw, maar wel met nieuwe onderbouwing door de gedetailleerde studie van een prachtig exemplaar uit een dubbelfossiel van duellerende dinosauriërs. Ik vind het bewijs vrij overtuigend, maar of het laatste woord hiermee is gezegd, durf ik niet te garanderen.”

Niet meer vreemd

Ook paleontoloog én T-rex-expert bij uitstek Anne Schulp van het Naturalis Biodiversity Center is enthousiast over het onderzoek. “Fijn dat dit fossiel nu eindelijk beschreven en gepubliceerd is, want het was al langer bekend dat dit Dueling Dinosaurs-fossiel hét antwoord op de Nanotyrannus-vraag kon geven.”

“De studie stampt ook eindelijk een knagend probleem plat over de vraag van “wie doet wat?” in het ecosysteem van het late krijt van westelijk Noord-Amerika”, aldus schulp. “Het plaatje leek lange tijd een beetje maf: één grote vleeseter, T. rex, en daaronder dan een hele tijd niks. Dat de rol van “niet-zo-grote” vleeseter helemaal door jonkies ingevuld zou zijn, is iets wat je in andere ecosystemen doorgaans niet tegenkomt.”

“Met Nanotyrannus nu duidelijk als aparte soort op het toneel, is het plaatje van de leefwereld van Tyrannosaurus rex weer wat completer, en vooral ook: minder vreemd – het plekje van de iets kleinere vleeseter is nu eindelijk netjes afgevinkt.”

Bronnen: Nature, North Carolina State University via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!