De grootste maan van Saturnus heeft misschien toch geen oceaan

Tim Tomassen

18 december 2025 10:00

Deze zes infraroodfoto’s van Titan laten zien hoe het oppervlak van de maan eruitziet onder de dichte atmosfeer.

Deze zes infraroodfoto’s van Titan laten zien hoe het oppervlak van de maan eruitziet onder de dichte atmosfeer. Beeld: NASA.

Titan, de grootste maan van Saturnus, heeft een gigantische oceaan onder zijn ijskorst. Tenminste, dat dachten wetenschappers. Volgens een nieuwe studie klopt dat niet.

In 2004 arriveerde het Cassini-ruimtevaartuig, dat in 1997 werd gelanceerd, bij Saturnus. Daar heeft het de gasreus en zijn vele manen vervolgens dertien jaar lang bestudeerd. Op basis van de verzamelde gegevens stelden wetenschappers dat er een gigantische oceaan zit onder de ijzige korst van Saturnus’ grootste maan, Titan. Maar volgens onderzoekers die dezelfde data opnieuw hebben geanalyseerd, klopt die conclusie niet. Dat melden ze in Nature.

Lees ook:

De maan vervormt

De enorme zwaartekracht van Saturnus trekt constant aan Titan, waardoor de maan zowel wordt uitgerekt als samengedrukt, afhankelijk van zijn positie ten opzichte van de gasreus. Om zoveel te kunnen vervormen, moet Titan wel een grote oceaan onder zijn oppervlak hebben, zo redeneerden wetenschappers in 2008.

“De mate van vervorming hangt af van de interne structuur van Titan”, zegt Baptiste Journaux, een van de onderzoekers van de nieuwe studie. “Een diepe oceaan van vloeibaar water zou ervoor zorgen dat de korst meer kan buigen. Als Titan volledig bevroren zou zijn, zou hij niet zoveel kunnen vervormen.”

Slush

Dat klinkt logisch, maar blijkt nu toch niet helemaal te kloppen. In het nieuwe onderzoek analyseerden Journaux en collega’s de Cassini-gegevens opnieuw en keken dit keer ook naar de timing van Titans vervormingen. Die bleken zo’n 15 uur achter te lopen op het moment dat Saturnus’ zwaartekracht het hardst aan de maan trekt.

Door deze vertraging te meten, konden wetenschappers bepalen hoeveel energie er nodig is om de vorm van Titan te veranderen, waardoor ze conclusies konden trekken over de viscositeit van het binnenste. Denk bijvoorbeeld aan het roeren door een pot honing; dat kost veel meer energie dan het roeren in een glas water.

Uit de analyse bleek dat er veel meer energie nodig is om Titan te vervormen dan je zou verwachten van een maan met een oceaan onder zijn oppervlak. Volgens de onderzoekers is het waarschijnlijker dat de binnenkant bestaat uit een mix van ijs en water, vergelijkbaar met de ijsdrank slush. Deze mix is dik genoeg om de vertraging te verklaren, maar bevat tegelijkertijd genoeg water om te kunnen vervormen.

4 bekers met gekleurde slush
Het binnenste van Titan lijkt waarschijnlijk een beetje op slush. Beeld: etorres69/Getty Images.

In 2028 wil de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA een quadcopter genaamd Dragonfly naar het oppervlak van Titan sturen, die daar in 2034 arriveert. De onderzoekers hopen dat die missie definitief uitsluitsel kan geven over de samenstelling van de Saturnusmaan.

Illustratie van Dragonfly die landt op Titan en vervolgens vliegend het oppervlak verkent
Illustratie van Dragonfly die landt op Titan en vervolgens vliegend het oppervlak verkent. Beeld: NASA.

Bronnen: Nature, University of Washington via EurekAlert!

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."