De ijskappen in het Noordpoolgebied smelten. Hierdoor ontstaan niet alleen nieuwe vaarroutes, maar ook kansen om olie, gas en mineralen te winnen. Arctische landen proberen hun belangen er te verdedigen, maar ook Nederland houdt een oogje in het zeil.
De ijskappen rond de Noordpool zijn elke zomer kleiner dan het jaar ervoor. De oorzaak is het opwarmende klimaat. Het gevolg is niet alleen dat de leefruimte voor ijsberen krimpt, maar ook dat er ten noorden van Siberië en in het noorden van Canada nieuwe scheepvaartroutes ontstaan. Ook liggen nieuwe voorraden gas, olie en mineralen in het vooruitzicht. Politici en bedrijven uit meerdere landen loeren dan ook verlekkerd naar het gebied.
Rusland heeft de grootste belangen: iets meer dan de helft van alle kusten langs de Noordelijke IJszee – maar liefst 24.000 kilometer – is Russisch grondgebied. Het regime van president Vladimir Poetin investeert daarom stevig in de regio. Zo verrijzen er nieuwe havens, nieuwe militaire bases, nieuwe olie en gasvelden en bouwen de Russen ook nieuwe nucleaire onderzeeboten én ijsbrekers.
Naast Rusland zijn er nog zeven andere zogenaamde arctische staten, landen met grondgebied binnen de poolcirkel. Het gaat om de Verenigde Staten (via Alaska), Canada, Denemarken (dankzij Groenland), IJsland, Noorwegen, Zweden en Finland. Dat zijn allemaal NAVO-landen die niet graag zien dat Rusland, met hulp van China, het hoge noorden domineert. En zo is de slag om de Noordpool begonnen. De grootste prijs? De Noordoostpassage, een scheepvaartroute van de Atlantische naar de Grote Oceaan, bovenlangs Scandinavië en Siberië.
Dit is het begin van het artikel over de slag om de Noordpool. Het hele verhaal lees je in KIJK editie 1 van 2026. Bestel dit nummer in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Teake Zuidema