Speerpunten zijn waarschijnlijk minstens twee keer uitgevonden. In Afrika kwam Homo sapiens op het idee om houten speren dodelijker te maken met een scherpe punt van bot of steen. Los daarvan bedachten neanderthalers in Europa of Azië dezelfde verbetering.

Ons beeld van neanderthalers is vaak niet al te positief. De oermensen zouden bijvoorbeeld minder slim zijn geweest dan Homo sapiens. Zo denken archeologen nogal eens dat neanderthalers nieuwe technieken afkeken van de moderne mens. Maar recente ontdekkingen laten zien dat neanderthalers meer leken op mensen dan we dachten. Een nieuwe studie gaat over een speerpunt.

De oudst bekende wapens die gemaakt zijn van botten van dieren, waren speerpunten en messen. Ze zijn opgegraven in Marokko en Zuid-Afrika en gemaakt door Homo sapiens, respectievelijk 90.000 en 62.000 jaar geleden.

Lees ook:

• Waren neanderthalers herbivoren, omnivoren of toch carnivoren?
• Mensachtigen maakten gereedschappen van bot al een miljoen jaar eerder dan gedacht

Speer en skeletten

Ook in een grot in het zuiden van Rusland, niet ver van de Zwarte Zee, vonden archeologen een speerpunt van bot. De vondst is 70.000 tot 80.000 jaar oud. In de grot lagen ook skeletresten van neanderthalers. De goed bewaarde botten van een baby bijvoorbeeld, en een peuter. Kennelijk hadden neanderthalers dus ook al speren met een punt van been.

De moderne mens, Homo sapiens, kwam pas later naar dit gebied, zo’n 34.000 jaar geleden. Daarom lijkt het onlogisch dat de neanderthalers hun benen speerpunten afkeken van mensen. Ze vonden ze vermoedelijk zelf uit, denken onderzoekers van het ANO Laboratory of Prehistory in Sint Petersburg.

Plakken met teer

Onder de microscoop zagen de archeologen dat het botfragment zorgvuldig scherp en puntig gemaakt is. En het voorwerp lijkt gebruikt: aan de punt zit er een breukje. Er zitten ook restjes teer op. Oermensen, ook neanderthalers, gebruikten het spul als lijm. Zo plakten ze een scherpe punt van vuursteen of been aan een schacht van hout. 

De onderzoekers vergeleken de speerpunt van de neanderthalers met wapens die Homo sapiens veel later in Europa maakte. Deels lijken ze op elkaar, maar er zijn ook verschillen tussen de speren van mens en neanderthaler. Het duidt erop dat de neanderthalers hun eigen methode hadden om wapens te maken van been. 

Wisentsaté

Het valt de archeologen op dat de Russische speerpunt minder gepolijst is dan de latere wapens van Homo sapiens. Maar met hun speren wisten de neanderthalers flinke prooien te vangen. In de grot zijn de botten gevonden van moeflons en steenbokken. En van de wisent, een soort bizon. Ze prikten dus een stevig maaltje bij elkaar.

Bronnen: Journal of Archaeological Science, ScienceNews

Beeld: Marc Tremblay/Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!