28 november 2025 09:00
Een screenshot van het nieuwe 3D-model van Paaseiland. Beeld: Arcgis.
Het fysiek bezoeken van het mysterieuze en afgelegen Paaseiland is voorbehouden aan een paar geluksvogels, maar dankzij een nieuwe 3D-kaart kan iedereen met internettoegang er nu een kijkje nemen.
Op Paaseiland – Rapa Nui in de lokale taal – vind je de iconische Moai. De stenen waarvan deze enorme beelden zijn gemaakt, komen grotendeels uit de vulkaankrater Rano Raraku. Deze steengroeve is dankzij een nieuwe 3D-kaart, gemaakt door onderzoekers van Binghamton University (VS), vanuit alle hoeken te bekijken, inclusief bijna duizend van de iconische Moai.
Lees ook:
“Voor een archeoloog is deze groeve een soort Disneyland”, vertelt hoogleraar antropologie Carl Lipo van Binghamton University. “Het heeft alles wat je maar kunt bedenken over de constructie van de Moai, want dit is de plek waar de meeste zijn gecreëerd. De groeve is altijd al een schat aan informatie en cultureel erfgoed geweest, maar hij was ook opmerkelijk slecht gedocumenteerd.”
Dat is nu wel anders. De driedimensionale kaart van Paaseiland geeft je zelfs de mogelijkheid om de groeve vanuit hoeken te zien waar je als reguliere bezoeker geen toegang tot hebt. De vulkaankrater is namelijk te steil en onherbergzaam om veilig te kunnen bewandelen.
“Op de kaart zie je dingen die je vanaf de grond niet kunt zien en waar je nooit kunt lopen”, zegt Lipo. Dat maakt de kaart een waardevolle tool voor archeologen en andere onderzoekers, maar ook voor mensen die altijd al een bezoek hebben willen brengen aan Paaseiland.
Toen in oktober 2023 een natuurbrand over Rano Raraku raasde, ontstond bij de eilandgemeenschap de wens om de plek op de een of andere manier vast te leggen. Lipo en zijn team arriveerden in januari 2024 op het eiland en gingen direct aan de slag. Ze maakten dertig verschillende dronevluchten en 22.000 foto’s, en plakten alles aan elkaar met speciale software.
Al met al duurde het meerdere maanden om de kaart te creëren. “Het is geweldig om te zien hoe snel en ver ontwikkeld de technologie nu is”, vertelt Thomas Pingel, die ook meewerkte aan het onderzoek. “De kwaliteit van dit model is zoveel beter dan alles wat slechts een paar jaar geleden mogelijk was. En dat we het zo gedetailleerd kunnen delen, zodat iedereen met een computer het kan zien, is ongelooflijk.”
De informatie op de kaart bevestigt ook een eerdere theorie dat de gemeenschap op Rapa Nui niet politiek verenigd was, maar bestond uit kleine, onafhankelijke familiegroepen. Zij werden niet aangestuurd door één ‘opperhoofd’, maar opereerden onafhankelijk van elkaar. Dat is terug te zien in de dertig verschillende werkplaatsen in de steengroeve. De hak- en snijtechnieken verschillen van plek tot plek.
“We zien verschillende werkplekken die in lijn liggen met verschillende clans, die intensief aan het werk zijn in hun specifieke gebied”, vertelt Lipo.
Wil je zelf een kijkje nemen op Rapa Nui? Klik dan hier voor de 3D-kaart van Paaseiland.
Bronnen: EurekAlert!, PLOS One
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
