Bij dinosauriërs denken we meestal aan reuzen als Brachiosaurus of de gevaarlijke Tyrannosaurus rex. Maar er zijn tal van soorten, waaronder de nog levende vogels. Hoe bepalen we wat een échte dino is geweest?
Wetenschappers beschouwen alle nakomelingen van één gedeelde voorouder als een afgebakende diergroep. Omdat vogels uiteindelijk afstammen van de eerste dinosauriër, behoren ze tot de dinosauriërs. Alle ‘echte’ dino’s – inclusief vogels – stonden recht op de poten en hebben een kenmerkend heupgewricht dat hierop is aangepast. Doordat nagenoeg alle dinosauriërs hiervoor een specifieke aanpassing deelden, namelijk een gat in de heupkom, kun je ze aan de hand daarvan als dino herkennen.
Lees ook:
- Hoelang duurde het voordat de dino’s na de meteorietinslag uitstierven?
- Welke dinosauriërs zijn er in Nederland gevonden?
Plastic nepdino’s
In speelgoedsetjes van plastic ‘dinosauriërs’ zitten ook vaak dieren die geen echte dino’s zijn. Pterosauriërs zijn bijvoorbeeld uitgestorven vliegende reptielen, maar geen dino’s – ze zijn er slechts zijdelings aan verwant. Plesiosauriërs, de uitgestorven langnekkige zeemonsters, horen bij een compleet andere groep genaamd Sauropterygia. Mosasauriërs, de zeerovende reptielen genoemd naar onze rivier de Maas, zijn naaste familieleden van moderne varanen. Dimetrodon, het vierpotige dier met een zeil op zijn rug, leefde eigenlijk tientallen miljoenen jaren vóór de eerste dinosauriërs en is zelfs nauwer verwant aan zoogdieren. Hoewel deze dieren op het eerste gezicht misschien wel wat aan dino’s doen denken, staan hun poten niet recht onder hun lijf. Geen echte dino’s dus.
Verder hoor je weleens dat krokodillen overlevende dinosauriërs zijn, maar dat klopt ook niet. Wel zijn ze de nauwste nog bestaande verwanten van dino’s zonder dat ze zelf dino’s zijn. Vogels daarentegen zijn echte, levende dinosauriërs. Dus de volgende keer dat je een duif of kip ziet, bedenk dan dat je naar een heuse dino kijkt.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 10/2024.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwe special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Dennis Voeten
Beeld: Sergey Krasovskiy/Stocktrek Images