Wie in een oerwoud leeft, heeft weinig aan woorden als spatel, pan en mixer. Hebben inheemse volken een uitgebreidere vocabulaire voor zaken waar zij dagelijks mee in aanraking komen?

KIJK-lezeres Corrie Visser vraagt zich af of de woordenschat van inheemse volken verschilt van de onze. In het Nederlands moet je bijvoorbeeld woorden hebben voor allerlei keukengerei, en voor de onderdelen van je fiets, anders kom je niet ver. Maar wie in een oerwoud leeft, heeft weinig aan woorden als staafmixer en bagagedrager. Hebben die taalgebruikers dan wellicht een uitgebreidere vocabulaire voor zaken waar zij dagelijks mee in aanraking komen?

Lees ook:

• Waarom schelden Nederlanders met ziektes?
• Waarom heet een miljard in het Engels billion?

De geur van vleermuispoep

Dat is inderdaad het geval. Zo hebben de Jahai, een volk in Maleisië, een uitgebreide woordenschat om geuren te beschrijven. Het Jahai kent een speciaal woord voor ‘de geur van vleermuispoep, rook en petroleum’, en eentje voor ‘de bloederige geur waar tijgers op afkomen’. Het is natuurlijk handig om zulke woorden te hebben in een wereld waarin je probeert te vermijden dat tijgers je keuken in lopen.

Zo heeft iedere taal een woordenschat die past bij de leefomgeving van zijn gebruikers. Het Nederlands staat bekend om de rijke variatie aan waterwoorden: er zijn maar weinig talen met zoveel aparte termen: beek, rivier, stroompje, geul, sloot, kanaal, enzovoorts, om over de soorten regen nog maar te zwijgen…

Recent verscheen er nog een onderzoek dat laat zien dat je omgeving ook invloed heeft op het kleurenlexicon van je taal. Dat zit zo. Hoe dichter je bij de evenaar komt, hoe meer je wordt blootgesteld aan zonlicht. De uv-straling in dat licht is niet goed voor je ogen: na verloop van tijd verkleuren je ooglenzen en kun je de kleur blauw niet meer goed onderscheiden. Wetenschappers toonden aan dat talen minder vaak een apart woord voor blauw hebben naarmate ze dichter bij de evenaar gesproken worden. Als je het toch niet waar kunt nemen, heb je het woord ook niet nodig, is hun verklaring.

Tja, te veel zonlicht, dáár hebben we in Nederland dan weer weinig last van.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 12/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.

Tekst: Sterre Leufkens

Beeld: M. Adzha/CC BY-SA 2.0