Nederlanders zijn bijna de enigen die schelden met ziektes. Waarom doen we dat kennelijk zo graag?

Over de hele wereld wordt gevloekt, getierd, en beledigd met behulp van genitaliën, seksuele termen, religieuze woorden, en een enkele pannenkoek. Maar Nederlanders zijn uniek in hun voorliefde voor het schelden met ziektes. Niet alleen gebruiken we zulke verwensingen vaker, we wensen elkaar ook een grotere diversiteit aan kwalen toe. Denk maar aan het k-woord dat door sommigen overal voor wordt geplakt, en aan ‘krijg de [vul zelf maar in]’. Zelfs ‘coronalijer’ is al gesignaleerd.

Dit wil je ook weten:

• Waarom heet een miljard in het Engels billion?
• Waarom spreken veel mensen ‘puzzel’ als ‘puuzel’ uit?

Ziektevloeken

Volgens de tweede verklaring ligt het allemaal aan ons calvinisme. Het protestantisme ziet ziektes als een straf van God voor zondige mensen, dus: eigen schuld, dikke bult. Dat maakt het heel beledigend om iemand een ziekte toe te wensen – meer dan in een katholieke of atheïstische omgeving, waarin ziekte gewoon iets is wat ieder mens kan overkomen.

Volgens vloek-expert Marten van der Meulen zijn hier twee mogelijke verklaringen voor. De eerste is dat we deze grove folklore overgenomen hebben uit het Jiddisch, de taal die wereldwijd door Joden wordt gesproken en vooral in Amsterdam invloed heeft gehad op het Nederlands. In het Jiddisch komen ook veel ziekteverwensingen voor, en misschien hebben Nederlanders die onbeschaafde gewoonte dus gekopieerd. Zou kunnen, maar heel plausibel vindt Van der Meulen het niet. Zoveel invloed heeft het Jiddisch namelijk ook weer niet gehad – op wat woorden als ‘achenebbisj’ na zie je er weinig van terug. Bovendien blijft de vraag bestaan: waarom zijn die ziektevloeken dan in het Jiddisch zo populair?

Ook deze verklaring is trouwens wat twijfelachtig, want in andere protestantse landen (zoals Duitsland, Denemarken en Noorwegen) zijn ziektevloeken niet bijzonder populair. Kortom: de wetenschap stelt *@#$%^& weer eens teleur. Ik wens jullie in ieder geval een goede gezondheid!

Deze vraag kon je vinden in KIJK 11/2021.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.

Tekst: Sterre Leufkens

Beeld: FSTOP/Getty Images