Wat een gek woord eigenlijk: akkefietje. KIJK zocht uit hoe we aan deze term komen.

Een akkefietje: volgens het woordenboek is dat ‘een klein ongeluk of incident’, maar een groot incident noemen we geen akkefiet. Het Nederlands heeft ook geen woorden die qua klank enigszins lijken op ‘akkefietje’. Hoe komen we toch aan deze rare term?

Het Nederlands heeft de term in de negentiende eeuw geleend uit het Fries. In die taal was een akkefyt of akkefytsje een ‘onaangenaam werkje’, oftewel een baantje of klusje dat niet erg leuk was, maar waar je wel wat mee verdiende. De Friezen hebben het woord ook niet zelf bedacht, maar hun eigen versie gemaakt van het Latijnse aqua vītae (letterlijk ‘levenswater’): zo noemden de Romeinen brandewijn. Wie weleens in Zweden of Denemarken komt, weet dat ze daar ook graag een akvavitje achterover slaan.

Hoe de betekenis van ‘brandewijntje’ in ‘onaangenaam klusje’ veranderde, is niet duidelijk. Misschien ervoeren mensen een glaasje sterke drank als iets wat even vervelend is, maar waar je vervolgens wel iets prettigs aan overhoudt. In de betekenis van ons huidige ‘akkefietje’ is zelfs dat voordeeltje verdwenen: daar houden wij hooguit een kater aan over…

Deze vraag staat ook in KIJK 4/2020.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. 

Tekst: Judith Neimeijer

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!