Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Liever gewekt worden door een luid alarm of een rustig nummer van de Beach Boys? Volgens onderzoekers verhogen melodieuze geluiden de alertheid na het ontwaken.
Terwijl het buiten aardedonker is en zelfs de vogeltjes nog niet kwetteren, word je onverwachts uit een fijne droom getrokken door een snerpend geluid. De wekker gaat. Een kwartier later zit je met kleine ogen en een kop koffie aan de keukentafel voor je uit te staren. Je moet duidelijk nog even wakker worden.
Sufheid en verminderde alertheid na het opstaan (sleep inertia), kan soms uren aanhouden wat de werkprestaties niet ten goede komt. Voor de meeste mensen is rustig wakker worden geen probleem, maar voor piloten of hulpverleners is directe alertheid cruciaal. Wetenschappers van de RMIT University in Australië onderzochten daarom de invloed van het wekkergeluid op Sleep Inertia (SI). En wat blijkt? Een melodieus lied zou beter scoren dan een monotoon alarm.
Lees ook:
Beach Boys of alarm?
Om dit te onderzoeken zond het team een anonieme vragenlijst de wereld in. Deelnemers vulden online informatie in over het type wekgeluid, hoe melodieus het klonk, en hoe alert ze zich voelden na het opstaan (dit laatste werd getest met een veelgebruikt, valide Sleep Inertia Questionnaire).
In totaal werden data van vijftig deelnemers gebruikt voor de analyse. Het onderzoeksteam vond hierbij een correlatie tussen de mate van SI en hoe melodieus het wekgeluid klonk. Met andere woorden, hoe minder melodisch het geluid hoe groter de mate van sufheid.
Volgens Adrian Dyer, hoofdonderzoeker, zou een piepend alarm “de hersenactiviteit tijdens het wakker worden verstoren”. Hij gelooft dat nummers als Good vibrations van de Beach Boys of Close to me van The Cure effectiever zijn.
Overdreven
Moeten we dan massaal het alarm uit het raam gooien en ruimte maken voor een radio? Dat is misschien wat overdreven. De onderzoekers voeren namelijk analyses uit op data van een vrij kleine groep personen. Daarnaast stelden de onderzoekers alleen correlaties vast en geen oorzakelijk verband, wat de precieze samenhang onduidelijk maakt.
“Beter was een experimenteel onderzoek geweest, waarbij de proefpersonen op meerdere ochtenden op verschillende manieren gewekt worden, waarna subjectief (persoonlijke beoordeling) en objectief (met testjes) de mate van Sleep Inertia wordt gemeten,” legt Marike Lancel, hoogleraar Slaap en Psychopathologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, uit. Op deze manieren kunnen ook andere factoren, zoals de hoeveelheid slaap of het zijn van een ochtend- of avondmens uitgesloten worden.
Meer onderzoek is dus nodig voordat hier sterke conclusies aan verbonden kunnen worden. “Ik kan met een beetje fantasie ook voorstellen dat iemand ontzettend laten schrikken helpt tegen slaperigheid,” grapt Lancel. “Maar dat brengen we natuurlijk niet in de praktijk.”
Bronnen: PloS ONE, RMIT University, New Atlas, Marike Lancel