Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Als je naar je arm kijkt, lijkt het bloed in je aderen blauw. Komt dit doordat er zuurstofarm bloed door stroomt?
Ook als je niet van adel bent, zien je bloedvaten er nogal blauw uit. Sommigen zeggen dat dat komt doordat er zuurstofarm bloed in je aderen zit. Maar dat klopt niet: zuurstofarm bloed is weliswaar wat donkerder van kleur, maar nog steeds rood. Hoe zit het dan wel?
Lees ook:
Lichttransport
“Ten eerste zien niet al je bloedvaten er blauwgroen uit”, zegt biofysicus Arjen Amelink van TNO Optica. “Als je bloost, krijg je rode wangen doordat je haarvaatjes wijder worden. En ook de bloedvaatjes in je netvlies zien er rood uit. Eigenlijk zien aders er alleen blauwgroen uit als ze diep genoeg onder de huid liggen. Niet té diep natuurlijk, want dan zie je ze helemaal niet meer.”
Het verschijnsel heeft te maken met het lichttransport door de huid, dat niet voor elke kleur hetzelfde verloopt. “Zowel de absorptie als de verstrooiing verschilt per kleur. Blauw en groen licht worden makkelijker verstrooid en komen daardoor minder diep je huid in. En door het absorptieprofiel van hemoglobine (het eiwit dat in het bloed voor het zuurstoftransport zorgt, red) worden blauw en groen licht veel sterker geabsorbeerd dan rood licht. Daardoor absorberen de superkleine bloedvaten boven het vat waar we naar kijken relatief veel blauwgroen licht.” Het resultaat van beide effecten is dat er bij de dieper liggende vaten uiteindelijk relatief weinig blauwgroen licht aankomt.
Blauwgroenig bloed
Om te begrijpen waarom we dan blauwgroene aderen zien, moet Amelink eerst iets uitleggen over kleurwaarneming. “Onze hersenen interpreteren licht altijd in een context. Ze ijken de kleur als het ware op de kleuren in de omgeving”, zegt hij.
“Daardoor ziet een tomaat er voor ons altijd rood uit, ongeacht de lichtbron die je gebruikt. Omdat er bij de dieper liggende vaten relatief weinig blauwgroen licht aankomt en zij dus ook weinig blauwgroen licht kunnen absorberen, zullen ze in verhouding veel rood licht absorberen. De hersenen, die de ader vergelijken met de rest van de huid, zien door die relatief grote absorptie als het ware een gebrek aan rood licht. En een gebrek aan rood zien we als blauwgroenig.
Als je de kleurverdeling precies boven een ader meet, zie je dat er eigenlijk alsnog meer rood dan blauwgroen licht terugkomt, merkt Amelink op. “Maar omdat je hersenen de ader dus vergelijken met de rest van je huid, van waaruit relatief nóg meer rood licht terugkomt, lijkt hij toch blauwgroenig.”
Deze vraag staat ook in KIJK 2/2020.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected].
Tekst: Diana de Veld
Beeld: iStock/Getty Images