Vijf Koningsdag feitjes

Karlijn Klei

27 April 2024 06:00

Koningsdag vlag Nederland

Of je nou thuis blijft en het koningspaar volgt op tv, op pad gaat, of je totaal aan de festiviteiten rond Koningsdag onttrekt, met deze vijf feitjes heb je je dosis geschiedenis voor vandaag in ieder geval weer gehad.

1. Verjaardagsfeitje

Sinds de allereerste viering van Konings-, of eigenlijk Koninginnedag (1891), is prinses Beatrix de enige geweest bij wie de nationale feestdag níet op de haar verjaardag werd gevierd. Als eerbetoon aan haar moeder, prinses Juliana, en omdat het weer op 31 januari (Beatrix’ verjaardag) een stuk minder geschikt zou zijn voor een dergelijke feestdag, besloot ze de viering van Koninginnedag op haar moeders verjaardag op 30 april aan te houden. Tot de eerste Koningsdag op 26 april 2014 natuurlijk (de 27e was een zondag), toen Willem-Alexander bijna zijn eerste jaar als koning aantikte.

2. Oranjefeitje

Op Koningsdag is álles oranje: van T-shirt en pruik, tot straatversiering en tompoes. Het is dan ook onze nationale kleur, maar waarom? Onze Vader des Vaderlands, Willem van Oranje, werd in 1533 geboren als Willem van Nassau. De neef van Willem, René van Chalon, was in 1530 in bezit gekomen van het Franse onafhankelijke prinsdom Orange (vernederlandst tot Oranje) en benoemde onze Willem tot zijn opvolger. Toen Réne in 1544 overleed, kreeg de nog maar 11-jarige Willem dus zowel Orange, als de prestigieuze titel Prins van Oranje. Willem groeide op, en toen hij tijdens de Tachtigjarige Oorlog een vlag nodig had, werd dat de oranje-wit-blauwe prinsenvlag. Rond de 17e eeuw veranderde het oranje van de vlag in rood, en werd oranje onze nationale kleur.

Lees ook: Waaraan danken wij eigenlijk ons volkslied? De redactie dook de archieven van KIJK in en vond dit artikel uit 1973 dat het uitlegt.

3. Weerfeitje

Met al die openluchtfestivals, vrijmarkten en BBQs, is mooi weer op Koningsdag een must. De warmste Koninginne- of Koningsdag ooit, was de Koninginnedag van 1993 met een strakblauwe lucht en temperaturen van 13,9 tot 26,9°C (gemiddeld 20,3°C)!

Het Koninklijk Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden
Het Koninklijk Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden.

4. Leeuwenfeitje

Naast de kleur oranje, is ook de leeuw onlosmakelijk met Nederland verbonden. Toen op 24 augustus 1815 het ‘Koninkrijk der Nederlanden’ werd opgericht en een wapen nodig had, nam Willem I (Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau) de leeuw uit het Wapen van Nassau mee in het ontwerp.

Het eerst bekende wapen van Nassau dateert uit ongeveer 1250. Toen Hendrik II (graaf van Nassau) overleed, nam zijn zoon, Otto I – waar het Nederlandse koningshuis vanaf stamt – het wapen over.

Lees ook: Deze koningen hebben een record op hun naam staan

5. Stedenfeitje

Toen Beatrix in 1980 koningin werd, besloot ze op Koninginnedag naar het volk toe te gaan, in plaats van andersom – zoals dat altijd geweest was. Vanaf 1981 bezocht koningin Beatrix elk jaar een of twee (heel soms drie) plaatsen in Nederland. Slechts twee keer sloeg ze het bezoek over: in 2001, vanwege de mond-en-klauwzeer-epidemie, en in 2013, toen ze troonsafstand deed en zoon Willem-Alexander haar plaats innam. In totaal bezocht koningin Beatrix negenenvijftig plaatsen, dus koning Willem-Alexander, die met vandaag erbij 11 plaatsen bezocht, moet nog even door om dat in te halen.

Fijne Koningsdag!

Bronnen: Het Koninklijk Huis, KNMI 

Openingsbeeld: Remy Gieling/Unsplash

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Nieuws