De Franse spelling is berucht om de vele ‘stomme letters’: letters die je wel schrijft, maar helemaal niet hoort. Denk maar aan de h in homme (‘man’) – dat woord begint met een o-klank. Als je een Frans accent wilt nadoen, is het ook een effectief middel om alle begin-h’s weg te laten, zoals in de Britse komedieserie ‘allo ‘allo.
Woorden met zo’n stomme h gaan vaak terug op woorden uit het Latijn, de vooroudertaal waaruit niet alleen het Frans, maar ook de andere Romaanse talen (zoals Italiaans en Spaans) zijn ontstaan. In het klassieke Latijn werd de h daadwerkelijk nog uitgesproken, maar al vóór het begin van onze jaartelling lieten de meeste Romeinen hem weg. In het Oudfrans, dat zo’n negen eeuwen later werd gesproken, werden deze woorden dan ook uitgesproken én geschreven zonder h aan het begin.
Lees ook:
De h maakte zijn comeback in de renaissance. In die tijd werd de klassieke oudheid herontdekt. Alles uit die periode, dus ook het klassieke Latijn, werd opeens razend populair. Iedereen die een Romaanse taal sprak, wilde dan ook de Latijnse roots zichtbaar maken. De toenmalige Fransen besloten daarom op een aantal punten de Latijnse spelling over te nemen, en voegden aan allerlei woorden de h’s toe die er eeuwen geleden hadden gestaan. De uitspraak veranderde niet mee, maar zo kon je tenminste zien dat het Frans toch heus uit het Latijn voortkwam. En zo veranderde omme dus in homme. Quel (h)onneur!
Deze vraag kon je vinden in KIJK 10/2022.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze gloednieuwe special geven we antwoord op 178 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier!
Tekst: Sterre Leufkens
Beeld: Georges Dekeerle/Getty Images