Is het nou Oekraïne of de Oekraïne? Waarom bestaan er twee bijna identieke namen voor één land?
Toen de Sovjet-Unie nog bestond, was Oekraïne een streek binnen die staat. Namen van streken hebben soms een lidwoord; denk maar aan de Veluwe, de Ardennen, en de Balkan. Dat gold destijds ook voor ‘de Oekraïne’. Toen de Sovjet-Unie uit elkaar viel, werd Oekraïne in 1991 een onafhankelijk land. Omdat het niet langer een streek was, verloor het vanaf dat moment dat lidwoord.
Wie ‘de Oekraïne’ zegt, gebruikt dus eigenlijk een verouderde naam. Met de huidige ontwikkelingen is dat ook meteen een politiek statement: als je Oekraïne met een streeknaam aanduidt, neem je eigenlijk de soevereiniteit van het land niet serieus. Zelfs een schijnbaar onbetekenend woordje van twee letters is in een oorlog niet neutraal.
Lees ook:
- Waarom wil Oekraïne zo graag Leopard 2-tanks?
- Hoe kan het dat de Russen zoveel tanks verliezen?
- Grootste vliegtuig ter wereld verwoest in Oekraïne
Neutraal met taal kan niet
Iets soortgelijks is aan de hand met de spelling van de naam van de hoofdstad. Die naam wordt in het Russisch en in het Oekraïens anders uitgesproken, en daar hoort ook een verschillende schrijfwijze bij. In Nederlandse letters komt ‘Kiev’ het dichtst bij de Russische versie, en is ‘Kyiv’ de beste weergave van de Oekraïense uitspraak. De Russische spelling is in Nederland tijdens de Sovjetjaren ingeburgerd, en de Nederlandse Taalunie adviseert dan ook om die te gebruiken. Maar de Oekraïense overheid vraagt al sinds 1995 aan alle wereldburgers om hún spelling over te nemen. Sinds de Russische invasie kiezen steeds meer mensen en media daarvoor. Ook hier geldt dus: neutraal blijven kan bijna niet; met je taal kies je partij.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2022.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Tekst: Sterre Leufkens
Beeld: Shutterstock