Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De baggergoudwinning in de Peruaanse Amazone gaat ten koste van grote stukken bos. Zelfs de herbebossing op deze locaties wil maar niet lukken. En dat heeft alles te maken met de techniek die is gebruikt.
Meer dan 95.000 hectare. Zoveel grond is er verwoest tussen 1980 en 2017 door kleinschalige goudwinning in het regenwoud van Madre de Dios in Peru. Dat komt neer op ongeveer vier keer de oppervlakte van de gemeente Amsterdam. Er is in deze regio gebaggerd – een techniek die nog schadelijker is dan de reguliere mijnbouw.
En nog steeds wordt er gezocht naar het edele metaal in deze regio: bijna tien procent van de ontbossing is een direct gevolg van de goudwinning. Waarom is goudkoorts zo schadelijk? En hoe kan het dat nieuwe bossen maar niet van de grond willen komen, ondanks de inspanningen?
Lees ook:
Goudwinning in de Amazone
Door de jarenlange goudwinning is de grond niet alleen vervuild met giftige metalen, maar ook volledig van water onttrokken. En dat laatste lijkt het grootste probleem, blijkt uit een recente studie van een internationaal team van onderzoekers.
Voor het onderzoek reisde het team af naar de grens tussen Brazilië en Bolivia, waar ze twee verlaten goudmijnen onderzochten. De mijntechniek die hier is gebruikt, het baggeren, wordt vaak ingezet door particulieren.
Met een waterkanon slaan ze de grond kapot, waarna het losse sediment door een sluis gaat, die de gouddeeltjes eruit filtert. Wat overblijft zijn vijvers met stilstaand water – soms zo groot als een voetbalveld – en zandhopen van wel negen meter hoog.
Bovenlaag verdwijnt
De onderzoekers gebruikten drones, grondsensoren en een apparaat om ondergrondse foto’s mee te maken, zodat ze konden zien hoe de mijnbouw het land heeft hervormd. In tegenstelling tot de reguliere mijnbouw, verdwijnt bij het baggeren de bovenlaag van de grond bijna volledig.
“We wisten al dat bodemdegradatie het bosherstel in de weg zit, maar dit is anders”, vertelt mede-onderzoeker Josh West. “Dit mijnproces droogt het land uit, waardoor nieuwe bomen er niet kunnen wortelen.”
Grote zandhopen en stilstaande vijvers
Volgens de onderzoekers werken de zandhopen als zeven; het regenwater loopt hier 100 keer sneller doorheen dan grond die met rust is gelaten. Ze drogen ook vijf keer sneller uit nadat het heeft geregend. De wortels van nieuwe bomen kunnen dus maar weinig water opnemen.
Ook lag de grondtemperatuur een stuk hoger op de ontboste locaties, vergeleken met onaangeraakte bossen. “Het is alsof je een boom in een oven wil laten groeien”, aldus West. In zulke omstandigheden gaan kiemplantjes simpelweg dood. Daarom gaat de herbebossing zo langzaam.
Maak de zandhoop weer plat
De enige plekken waar herbebossing kans van slagen had, was aan de rand van vijvers en laaggelegen gebieden. De onderzoekers opperen daarom om de zandhopen af te vlakken en de verlaten vijvers op te vullen. De boomwortels kunnen dan makkelijker bij het grondwater.
Als je maar lang genoeg wacht zal de natuur ook zelf de zandhopen eroderen, maar die tijd hebben we volgens de onderzoekers niet. “Er is maar een Amazone”, zegt West. “Het is een levend systeem zoals we dat op aarde nergens anders kennen. Als we het verliezen, verliezen we iets onvervangbaars.”
Bronnen: EurekAlert!, Hydroshare
Denk mee aan de oplossing? Ik heb helaas ook goud (of niet, gezien de prijs ervan thans) dat ook ooit gedolven is en schade heeft achtergelaten. (Al is het gerecycled).