03 november 2025 12:00
Tijdens een hartaanval sterven er hartspiercellen, en die groeien niet meer terug. Wetenschappers zijn er nu in geslaagd om een uitgeschakeld gen weer aan te zetten, waardoor er toch nieuwe cellen ontstaan.
Hartziekten zijn een van de meest voorkomende doodsoorzaken ter wereld. Een groot probleem is namelijk dat hartspiercellen die zijn afgestorven, bijvoorbeeld na een hartaanval, niet meer teruggroeien. Mensen hebben wel een gen dat het hart nieuwe cellen laat maken, maar dat staat na de geboorte uit. Wetenschappers is het nu gelukt om dat gen weer aan te zetten – en hartcellen blijken zich daarna inderdaad weer te delen. De resultaten zijn gepubliceerd in NPJ Regenerative Medicine.
Lees ook:
Het gaat om een gen genaamd Cyclin A2 (CCNA2). De onderzoekers hadden in 2014 al laten zien dat het hart van een varken zich na een hartaanval herstelt als CCNA2 wordt aangezet. Varkensharten lijken sterk op die van mensen, dus dat bood hoop. De nieuwe studie laat nu een manier zien om het gen aan te zetten in menselijke hartcellen, waarna die zich gingen delen om nieuwe cellen te maken.
Tijdens het onderzoek bestudeerden de wetenschappers hartspiercellen in een petrischaaltje, afkomstig van gezonde en volwassen donorharten. Ze ontwikkelden een ongevaarlijk virus dat het CCNA2-gen bij zich droeg en kon afleveren in de cellen. Vervolgens zagen ze dat die zich succesvol begonnen te delen. De dochtercellen – die ontstaan na de deling – hadden de juiste structuur en functie.
Verdere analyses toonden aan dat CCNA2 hartcellen helpt om “de klok kortstondig terug te draaien” door bepaalde groeigenen te activeren, die na de geboorte normaalgesproken uit staan. De nieuwe hartspiercellen die hierdoor ontstonden waren volwassen cellen – en dus geen onvolgroeide babycellen. De heractivatie van de genen leidde bij deze eerste tests niet tot schadelijke verdikking van hartweefsel.
“We hebben aangetoond dat hartcellen van volwassenen – waarvan lang werd aangenomen dat ze zich niet konden delen – kunnen worden gestimuleerd om nieuwe, functionele cellen aan te maken”, zegt hoofdonderzoeker Hina Chaudhry in een persbericht. Bij hartbeschadigingen worden nu nog vooral de symptomen bestreden, of is een transplantatie nodig. Chaudhry hoopt dat haar ontdekking het mogelijk gaat maken om een beschadigd hart zichzelf te laten herstellen.
Het huidige onderzoek richtte zich nog op losse hartspiercellen. Het zal nog jaren duren om aan te tonen of de methode ook werkt – en veilig is – in volledige harten.
Bronnen: NPJ Generative Medicine, Mount Sinai via EurekAlert!
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
