Genetisch mysterie van de reuzenwolf opgelost

Annelies Bes

15 January 2021 08:59

reuzenwolf

Paleontologisch onderzoek werpt nieuw licht op de evolutie en het uitsterven van de reuzenwolf.

Dat reuzenwolven, die bekendheid verworven door de serie Game of Thrones, écht bestaan hebben, wist je misschien al. Toch bleven deze ‘dire wolves’ nog een groot mysterie voor de wetenschap.

Tot voor kort gingen onderzoekers er op basis van zijn looks van uit dat het dier een naast familielid was van de moderne wolf. Uit recent DNA-onderzoek blijkt echter dat de laatst gemeenschappelijke voorouder zo’n 5,7 miljoen geleden leefde. Waar kwam de soort vandaan? Hoe en waarom stierven ze zo’n 13.000 jaar geleden uit?

Lees ook:

Evolutionaire puzzel

Om het genetisch geheim van de reuzenwolf uit te pluizen, stak een groot internationaal team van onderzoekers de koppen bij elkaar. Het verzamelde en analyseerde het genetische materiaal uit de botten van vijf reuzenwolven, die zo’n 13.000 tot 50.000 jaar geleden verspreid over Noord-Amerika leefden.

Vervolgens vergeleken de wetenschappers de genetische code met het DNA van verschillende hondachtigen, waaronder de grijze wolf, coyote, jakhals en Afrikaanse wilde hond. Op die manier hoopte het team de evolutionaire tijdlijn te reconstrueren. De resultaten publiceerde het onlangs in Nature.

Genenpool

Ondanks dat de reuzenwolf het leefgebied ten minste 10.000 jaar deelde met andere hondachtigen, vonden de wetenschappers geen enkel bewijs van hybridisatie (kruisingen) tussen de soorten. Iets wat bijvoorbeeld wel bij de moderne wolf en coyote voorkomt en voor variatie in de genenpool zorgt.

Het team vermoedt om die reden dat reuzenwolven een lange tijd gescheiden hebben geleefd van andere soorten, en dus in isolatie evolueerden. Tegen de tijd dat ze wel in contact kwamen met andere hondachtigen waren de soorten genetisch al zo verschillend dat voortplanten onmogelijk was.

Uit het onderzoek blijkt verder dat de laatste gemeenschappelijke voorouder zo’n 5,7 miljoen jaar geleden leefde, waarna de reuzenwolf is afgesplitst. Het uitsterven van de dire wolf betekende dan ook einde verhaal voor de evolutionaire tak.

Concurrentie

Het geïsoleerde bestaan van de vroege reuzenwolven speelde vermoedelijk een grote rol in zijn uitsterven. “In periodes van grote veranderingen kan hybridisatie ervoor zorgen dat er een grotere variatie binnen soorten ontstaat, waarvan sommige varianten beter aangepast zijn aan de nieuwe omstandigheden”, mailt paleontoloog Dennis Voeten, niet betrokken bij het onderzoek.

Zonder de genetische inbreng van andere soorten kon het dier zich tegen het eind van de ijstijd mogelijk slecht aanpassen aan het veranderende landschap. “Door het terugtrekken van de ijskappen kwamen nieuwe diergroepen vanuit Europa Amerika binnen waar Noord-Amerikaanse wolven door hun flexibiliteit wel mee konden concurreren, maar de reuzenwolf niet”, legt Voeten uit. Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of deze hypothese correct is.

“Nu we weten dat de reuzenwolf en ‘echte’ wolven niet zo nauw verwant zijn als gedacht, kan er worden bekeken welke lichaamseigenschappen deze familierelatie wel betrouwbaar kunnen weergeven. Hiermee kunnen ook de relaties van hondachtigen waarvan geen genetisch materiaal bewaard is gebleven nog eens onder de loep worden genomen.”

Bronnen: Nature, Science Alert, Lars van den Hoek Ostende

Beeld: Mauricio Antón

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Science