Een brandwond kan het lichaam tekenen voor het leven, zelfs na een huidtransplantatie. Een nieuwe techniek biedt hoop: gekweekte huid die aanzienlijk minder littekens achterlaat en soepel meegroeit met de patiënt. Deze methode is onlangs voor het eerst als levensreddende behandeling bij een baby toegepast.

Jaarlijks lopen in Nederland negenhonderd mensen ernstige brandwonden op, waarna ze worden opgenomen in een brandwondencentrum. In sommige gevallen is een operatie nodig om de verbrande huid te vervangen. Vanwege het grote risico op afstoting, moet de vervangende huid afkomstig zijn van de patiënt zelf.

Hiertoe schaven artsen een stukje gezonde opperhuid (de bovenste huidlaag) weg, perforeren het om het oppervlak te kunnen vergroten en rekken het uit over de wond. Maar deze techniek kent nadelen: de vervangende huid kent veel littekenvorming, waardoor hij ‘trekt’ en niet meegroeit.

Bij het Zwitserse bedrijf Cutiss onderzoeken ze daarom een alternatief. En onlangs hebben artsen voor het eerst een baby in Nederland geopereerd met behulp van de zogenoemde DenovoSkin-techniek van Cutiss. We spreken erover met bijzonder hoogleraar huidregeneratie en wondgenezing aan het Rode Kruis Ziekenhuis, Esther Middelkoop, en trauma- en brandwondenchirurg Kees van der Vlies van het Maasstad Ziekenhuis.

Lees ook:

• Rimpelen je natte vingers altijd op dezelfde manier?
• Krabben bij jeuk is onverstandig, maar heeft toch ook positieve effecten

Voorzichtig

Net als bij de conventionele techniek, schaafden artsen bij de jonge patiënt – die voor 70 procent verbrand was – een klein stukje gezonde huid weg. “Dit stukje, circa 4 vierkante centimeter, stuurden we op naar het laboratorium van Cutiss”, vertelt Middelkoop. “De mensen daar isoleren uit deze huid opperhuid- én lederhuidcellen, en laten deze cellen vermeerderen en plaatsen ze op een materiaal dat functioneert als kunst-lederhuid.”

Van der Vlies, die de operatie leidde, vertelt dat het ziekenhuis uiteindelijk velletjes gekweekte huid van 7 bij 7 centimeter kreeg toegestuurd uit Zwitserland. “Nadat de brandwonden van de patiënt grondig waren schoongemaakt, hebben we de gekweekte huid erop gelegd en vastgezet.”

Technisch gezien, vervolgt de traumachirurg, is de operatie niet heel anders dan bij de conventionele techniek. Maar: “Normaal gesproken kun je de uitgerekte huid gewoon oppakken en op de brandwonden leggen. De nieuw gekweekte huid bestaat uit meerdere lagen, en de bovenste laag bevat cellen waar je heel voorzichtig mee om moet gaan. Je mag deze velletjes dan ook enkel bij de randen vastpakken.” Eenmaal vastgeniet, dekken de artsen de huid af met verbanden om verschuiving te voorkomen.

Zweet- en talgklieren

“De wonden genezen met deze techniek uitzonderlijk goed”, vertelt Middelkoop. “De huid heeft goede elasticiteit, en vormt weinig littekenweefsel waardoor hij niet ‘hobbelig’ wordt. Verder trekt de huid niet, en groeit in de loop van de tijd goed mee. En dat is uniek.” Met het patiëntje, weet Van der Vlies, gaat het op moment van spreken volgens verwachting.

Middelkoop benadrukt wel dat de DenovoSkin-techniek zich nog in de onderzoeksfase bevindt. “In Zwitserland zijn in eerste instantie circa tien patiënten ermee behandeld, dit was fase 1 van de studie. Hierbij werd de veiligheid van de behandeling onderzocht. In fase 2 zijn in totaal 51 patiënten behandeld. Daarnaast ontvingen nog enkele mensen de gekweekte huid in het kader van compassionate use.” Hierbij krijgen ernstig zieke patiënten toegang tot een experimentele behandeling om hun leven te redden. Dit valt dus buiten de klinische studies. “Momenteel is een fase 3-studie gaande waarin uit[1]eindelijk meer dan zeventig patiënten behandeld zullen worden in brandwondencentra in heel Europa.”

Er zijn nog een aantal verbeteringen aan de huid te maken, zegt de hoogleraar. “Momenteel zit er nog weinig of geen pigment in, en ook zweetklieren, talgklieren, haren en andere structuren ontbreken nog. Het zou mooi zijn als we die in de toekomst ook mee kunnen kweken.” Maar hoopgevend is de techniek in ieder geval zeker.

Dit interview staat ook in onze gloednieuwe special over het menselijk lichaam. Daarin lees je ook over wat te veel stilzitten met je spieren doet, waarom seks zo lekker is, en hoe zweten onze soort verder bracht. Bestel deze special in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.