Dit nieuwe systeem bootst verschillende lichaamsfuncties na, waardoor een donorlever zeven dagen buiten het lichaam kan worden gehouden.

Volgens de maag-, lever-, darmstichting worden er jaarlijks tussen de 110 en 140 levertransplantaties uitgevoerd in Nederland. Maar de vraag naar een donorlever is veel groter dan het aanbod, waardoor er een lange wachtlijst is. Veel levers worden namelijk niet geschikt bevonden voor transplantatie.

En als een patiënt wel eindelijk aan de beurt is, moet de lever binnen 24 uur uit de donor worden gehaald, getransporteerd en getransplanteerd. Er is dus haast geboden. Artsen uit Zürich denken hiervoor een oplossing te hebben: ze ontwikkelden een machine die een lever zeven dagen lang buiten het lichaam gezond weet te houden.

Lees ook:

• 5 stappen van donor naar patiënt
• Kan een donornier voor een valse DNA-match zorgen?
• Kunnen donororganen nog een keer worden gebruikt?

Lever in leven houden

De machine is al sinds 2015 in ontwikkeling, toen kon hij levers ongeveer 12 uur in leven houden. Het systeem is een soort perfusiemachine. Deze dient organen zuurstof en voedingsstoffen toe tijdens het transport van donor naar ontvanger.

Het nieuwe apparaat voegt daar nog een aantal interessante functies aan toe waarbij andere organen worden nagebootst. Een dialyseapparaatje vervult de rol van de nieren, een pomp die van het hart, een hormoonmix neemt tijdelijk de functie van de alvleesklier over, en een zogeheten oxygenator bootst de longen na.

Ook worden de glucosewaarden en het aantal rode bloedcellen (een indicator voor het zuurstofniveau) automatisch gereguleerd, en ontdoet de machine de lever van afvalstoffen. Dankzij deze aanpassingen houden levers het tot wel een week uit in het apparaat.

Transport

Het Zwitserse team testte het apparaat eerst op 70 varkenslevers voordat het overging op tien mensenlevers die door alle Europese medische centra waren afgekeurd voor transplantatie. Zes hiervan vertoonden na zeven dagen in de perfusiemachine te hebben gezeten herstelde leverfuncties: ze scheidden gal uit, maakten bepaalde eiwitten aan en reageerden goed op hormonen uit de alvleesklier.

Maar om écht goed te kunnen beoordelen of de afgekeurde levers voldoende hersteld zijn, moeten ze in het lichaam (van mensen of varkens) worden geplaatst – en dat kan natuurlijk niet. Daarnaast wil het team, zo schrijft het in Nature Biotechnology, de werking van het apparaat testen door gebruik te maken van gezonde donorlevers. Helaas gaat ook dat lastig, omdat deze gezonde organen direct naar een ontvanger worden vervoerd.

Toch geven de resultaten hoop, want de machine maakt het transporteren van levers over langere afstanden mogelijk. Bovendien, schrijven de onderzoekers in hun paper, bestaat de mogelijkheid een gedoneerde lever in verschillende delen op te splitsen en ze in de perfusiemachine te laten volgroeien. Mocht dit inderdaad zo werken, dan kan dit het aantal beschikbare levers voor transplantatie verdubbelen of zelfs verdrievoudigen. Genoeg werk aan de winkel dus voor het onderzoeksteam.

Bronnen: Nature Biotechnology, New Atlas, Gizmodo

Beeld: Peter Dazeley/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!