‘Er zijn twee rode pandasoorten, niet een’

Laurien Onderwater

27 February 2020 11:39

rode panda

Lange tijd werd aangenomen dat er maar een soort rode panda is, maar genetisch onderzoek geeft eindelijk uitsluitsel: er bestaan twee rode pandasoorten.

Het totaal aantal diersoorten op aarde wordt op meer dan 8 miljoen geschat, maar het grootste deel is nog niet wetenschappelijk beschreven. Elke nieuwe natuurexpeditie levert wel weer een paar nieuwe op. Zo stuitten ornithologen onlangs op een goudmijn toen ze drie Indonesische eilandjes onder de spreekwoordelijke loep namen. Er bleken daar tien nog onbekende vogelsoorten te leven.

Maar soms ontdekken biologen op een heel andere manier een nieuwe soort. Door bijvoorbeeld een dier te bestuderen waarvan lange tijd werd aangenomen dat het maar een soort kan zijn. Dat is precies wat er gaande is bij de rode panda (Ailurus fulgens). Wetenschappers van de Chinese Academy of Sciences in Beijing onderzochten hun DNA en concludeerden dat het niet om een, maar twee soorten gaat.

Lees ook:

Rode panda-DNA

Het onderzoeksteam onderzocht de genetische volgorde, het genoom geheten, van 65 rode panda’s. Ze namen monsters van het bloed, spierweefsel en de huid van museumexemplaren en dieren die in gevangenschap leven. De laatstgenoemde rode panda’s kwamen oorspronkelijk uit het Himalayagebergte van Nepal en Noordoost-India of de Qionglai Bergen van China.

De wetenschappers keken in het bijzonder naar varianten in de genen die de rode panda van een ouder erft. Het mitochondriale DNA krijgt een dier bijvoorbeeld mee van de moeder, en Y-chromosomen zijn geërfd van de vader. Hieruit volgde dat de genen van de kleine panda uit het Himalayagebied aanzienlijk minder mutaties bevatten dan die van de Chinese panda.

Afwijkend

Conclusie: de rode panda’s wijken genetisch te veel van elkaar af en moeten dan ook als twee soorten worden gezien: de Himalayaanse rode panda (Ailurus fulgens) en de Chinese rode panda (Ailurus styani). Zo’n 250.000 tot 200.000 jaar geleden zouden ze geografisch van elkaar zijn gescheiden.

rode panda
© YUNFANG XIU /ARJUN THAPA

Verschillen in uiterlijke kenmerken lijken deze theorie te ondersteunen. De Chinese rode panda heeft een rodere vacht en gestreepte staartringen (foto links). De Himalayaanse heeft een witter gezicht.

Evolutionair geneticus Jon Slate van de University of Sheffield is echter nog voorzichtig met de conclusie, vertelt hij aan New Scientist. Zo hebben de wetenschappers geen monsters genomen van rode panda’s die in Bhutan en Noord-India voorkomen. “Zonder panda’s daar te hebben onderzocht, is het moeilijker om vol vertrouwen te zeggen dat er twee soorten zijn.”

Laatste soort(en)

Ondanks dat zijn naam anders doet vermoeden, is de rode panda niet verwant aan de reuzenpanda, die tot de beren (Ursidae) behoort. De rode panda valt onder de familie Ailuridae, waarvan het dier de enige nog levende soort is die ook nog eens bedreigd wordt.

Nu die soort waarschijnlijk uit twee bestaat, wordt het alleen maar dringender om de rode panda te beschermen. Niet alleen neemt zijn leefomgeving drastisch af, ook wordt er in China illegaal gejaagd op het beestje, omdat zijn staart geluk zou brengen.

Bronnen: Science Advances, New Scientist (UK), BBC News

Beeld: 123RF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Science