16 oktober 2025 17:00
De Japanse schildwants Megumenum gracilicorne. Beeld: 登坂久雄/CC BY-NC 4.0.
Wat eruitzag als een gehoororgaan op de achterpoten van een schildwants, bleek iets veel vreemders: een schimmelkwekerij die vrouwtjes gebruiken om hun eitjes te beschermen.
Sommige insecten hebben een tympanaal orgaan waarmee ze kunnen horen – en dat kan op veel verschillende plekken van het lichaam zitten. Toen wetenschappers tientallen jaren geleden een verdikte structuur zagen op de achterpoten van schildwantsen van de Dinidoridae-familie, gingen ze ervanuit dat het wel zo’n tympanaal orgaan zou zijn.
Opvallend genoeg hebben alleen vrouwtjes het orgaan. Zouden ze dat gebruiken om naar de geluiden van seksueel actieve mannetjes te luisteren? Het klonk aannemelijk, maar het was nooit onderzocht.
Wetenschappers van de University of Tsukuba (Japan) besloten dat nu wel te doen. Ze keken daarvoor naar de Japanse schildwants Megumenum gracilicorne. Maar ze ontdekten iets onverwachts: het bleek helemaal geen ‘tympanaal orgaan’ te zijn, maar een nog compleet onbekend en merkwaardig orgaan. Ze beschrijven hun ontdekking in Science.
Lees ook:
De onderzoekers zagen dat het orgaan op de achterpoten van volwassen vrouwtjes bestond uit zo’n tweeduizend poriën waaruit schimmeldraden van verschillende schimmelsoorten groeiden. Het viel hen verder op dat moederwantsen de schimmels vakkundig overbrachten naar hun eitjes; ze smeerden die helemaal in.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het interessantste nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie in jouw inbox.
De schimmels bedekten de eitjes al snel met draden. Volgens de onderzoekers vormen die schimmeldraden een fysieke barrière die de eieren beschermt tegen parasitaire wespen die hun eigen eitjes in die van andere insecten leggen – zodat hun larven gelijk een lekker maaltje hebben als ze uit het ei kruipen. De onderzoekers hebben namelijk aangetoond dat eitjes waarvan ze de schimmeldraden hadden verwijderd veel vaker het slachtoffer waren van parasitaire wespen dan eitjes waar nog wel schimmels overheen groeiden.
En dit geldt niet alleen voor Megumenum gracilicorne, ook andere schildwantsen binnen de Dinidoridae-familie bleken het orgaan te hebben en smeerden de schimmels over hun eitjes.
Het is dus duidelijk dat de wantsen flink profiteren van de samenwerking. Waarom de schimmels eraan meewerken is nog niet helemaal zeker, maar waarschijnlijk produceert de wants een goedje met voedingsstoffen voor de schimmels.
In de video hieronder zie je hoe een moederwants haar eitjes insmeert met de schimmels.
Bronnen: Science, National Institute of Advanced Industrial Science and Technology via EurekAlert!
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
