Slaappatronen voorspellen of een comapatiënt weer wakker wordt

Evelyne Tuijp

04 maart 2025 16:54

EEG

Neurowetenschappers ontdekten dat specifieke hersenactiviteit tijdens de ‘slaap’ kan voorspellen of een comapatiënt gaat ontwaken.  

Onderzoekers uit New York hebben waargenomen dat slaappatronen die gezonde personen hebben, ook zichtbaar kunnen zijn bij iemand in een coma. Of deze hersenactiviteit te zien is, draagt bij aan de voorspelling of iemand kan herstellen. Ze schreven erover in Nature Medicine.

Lees ook:

Verborgen bewustzijn

Tijdens een coma staat het brein niet uit; er is hersenactiviteit te meten. Ongeveer een kwart van de mensen in een coma heeft zelfs een niveau van bewustzijn, hoewel die verborgen is voor hun families en artsen. Deze mensen kunnen dan herstellen, zonder dat we het doorhebben. Door die onzekerheden is het vaak moeilijk om tegen families te zeggen of en wanneer een persoon weer wakker wordt.

Er zijn al wel nieuwe technieken die kunnen helpen bij het detecteren van vormen van bewustzijn. Bij één methode wordt aan de comapatiënten gevraagd of ze hun hand kunnen openen en sluiten. Ook al doen ze dit niet fysiek, kunnen dokters toch doormiddel van hersenactiviteit, gemeten met een EEG, zien of een persoon wel reageert. Een EEG meet elektrische activiteit van de hersenen, doormiddel van elektrodes die je op de hoofdhuid plakt. Alleen denken neurologen soms hersenactiviteit te zien die er eigenlijk niet is.

Een diepe slaap

Nu hebben wetenschappers bedacht om EEG-opnames te maken terwijl patiënten ‘slapen’. Nou hebben mensen in een coma niet een normaal slaap-waakritme, want ze worden natuurlijk niet wakker. Toch kunnen ze in de nacht sommige patronen van hersenactiviteit laten zien die gezonde slapende mensen ook hebben.

De onderzoekers bekeken EEG-opnames van 226 comapatiënten tijdens de nacht. Over het algemeen waren de opnames erg chaotisch, maar soms was het ineens georganiseerd. Ze zagen dan een karakteristiek patroon in de hersengolven. Dat patroon is in gezonde personen ook te zien en staat bekend als slaapspoelen (sleep spindles).

Die observatie toont aan dat de cortex en de thalamus nog intact zijn, en die hersengebieden zijn erg belangrijk voor het bewustzijn. De neurowetenschappers zagen bij één op de drie comapatiënten slaapspoelen, terwijl slechts de helft van deze mensen ook activiteit liet zien bij het testje om hun handen te openen en sluiten. 76 procent van de patiënten met slaapspoelen kreeg weer volledig bewustzijn. Toch ontwaakte ook 29 procent van de mensen die geen slaapspoelen vertoonden. Dit laat zien dat er nog meer factoren een rol spelen.

Wel speculeren de onderzoekers dat het verbeteren van de slaap van comapatiënten misschien zou kunnen helpen bij het herstel. Nu liggen ze op een lawaaierige intensive care. Dat is niet een goede plek om lekker te kunnen slapen.

Bronnen: Nature Medicine, EurekAlert!

Beeld: Pixabay/NomeVisualizzato

KIJK 4-2025 cover

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Meest gelezen

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bestel nu!