Wetenschappers ontdekten dat polyfenolen uit de esdoorn de bacterie remt die gaatjes in je gebit veroorzaakt.

Ahornsiroop (of maple syrup), dat is toch dat mierzoete spul dat je over je pannenkoek kan gieten? Inderdaad, maar nu blijkt dat het sap en hout van de esdoorn, waar ahornsiroop van wordt gemaakt, óók stoffen bevat die voorkomen dat bacteriën het tandglazuur aantasten (cariës). De onderzoekers, van de University of Wyoming, publiceerden hun veelbelovende resultaten in het vaktijdschrift Microbiology Spectrum.

Lees ook:

• Oudste ‘kauwgom’ onthult slechte mondhygiëne jager-verzamelaars
• ‘Kougevoelig eiwit verklaart tandpijn in muizen’
• Tandplakbacterie verstopt zich

Slijmerige laagjes

Het begon allemaal als een project naar de werking van natuurlijke stoffen tegen de Listeria-bacterie, die ernstige maagdarminfecties veroorzaakt. Het onderzoeksteam, onder leiding van Mark Gomelsky, ontdekte dat de microbe slijmerige laagjes, biofilms genoemd, op alle soorten planten maakt. Op één na: de esdoorn.

De onderzoekers isoleerden zogenoemde polyfenolen uit het hout en sap van die esdoorn. Die stoffen bleken de biofilmvorming te verstoren. Om precies te zijn blokkeren ze het enzym Sortase A, dat nodig is om bepaalde eiwitten te laten hechten aan de bacteriewand.

Enzym remmen

Gomelsky en collega’s werden nieuwsgierig: zouden de stoffen uit de esdoorn ook anti-biofilmvormende eigenschappen hebben bij verwante, beruchte bacteriën? Ze dachten daarbij gelijk aan de veroorzaker van gaatjes in tanden: Streptococcus mutans. Die gaatjes ontstaan door de vorming van biofilms, bekend als tandplak, op het gebit.

Eerst gebruikten het team computermodellen om te kijken of de polyfenolen van de esdoorn überhaupt wel Sortase A zou kunnen remmen. Dat bleek zo te zijn.

Plastic tanden

Vervolgens isoleerden de onderzoekers het enzym en voegden die in reageerbuisjes bij de esdoornstofjes. Inderdaad, de enzymactiviteit bleek achteruit te gaan.

Ten slotte werden de polyfenolen getest op plastic tanden en op hydroxyapatiet-schijven, die model staan voor tandglazuur. Ook dat bleek succesvol; de tandplakvorming werd geremd.

Tandpasta en mondwater

Vooral de stof epicatechine gallaat (ECG) bleek een krachtige werking te hebben. Vergelijkbare stoffen zitten naast ahornsiroop ook in groene thee, waarvan soms wordt gezegd dat het ook tegen gaatjes in de tanden werkt. Dat lijkt nu te zijn bewezen.

Gomelsky en zijn team hopen de polyfenolen nu in tandpasta en mondwater te gaan verwerken. Omdat de stoffen natuurlijk zijn, kunnen zulke tandproducten ideaal zijn voor jonge kinderen, die het spul nogal eens doorslikken. Bovendien zijn ECG en vergelijkbare stoffen gemakkelijk en goed betaalbaar uit de bomen te halen.

Bronnen: Microbiology Spectrum, American Society for Microbioly via EurekAlert!

Beeld: Dozenist, CC BY-SA 4.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!