Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De verlichting van straten, gebouwen en sportvelden zorgt ervoor dat vogels ’s ochtends eerder opstaan en ’s avonds later gaan slapen.
Als je de nachtzijde van de aarde bekijkt vanuit de ruimte valt je meteen de enorme verlichte gebieden op. Lichtvervuiling heeft effect op zo’n 23 procent van de wereld. Het verstoort niet alleen de nachtrust van mensen, maar ook van dieren.
Nu hebben wetenschappers voor het eerst groot onderzoek gedaan naar de effecten van de wereldwijde lichtvervuiling op het zingen van vogels van diverse soorten gedurende een heel jaar. Zij publiceerden hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
Lees ook:
- ‘Elke parkiet heeft zijn eigen unieke stemgeluid’
- ‘Eksters en duiven lijden onder lichtvervuiling’
- Canadese zangvogels stappen massaal over naar nieuw lied
Spectrogrammen
Brent Pease van de Southern Illinois University begon enkele jaren geleden met het plaatsen van een computer met microfoon op het terrein van de universiteitscampus. De opgenomen vocalisaties zette hij met behulp van machine learning (een vorm van AI) om in visualisaties, die spectrogrammen worden genoemd.
Die spectrogrammen zijn uniek voor elke vogelsoort. Door nu in een grote database van spectrogrammen van meer dan 6000 soorten (BirdWeather) te zoeken, kun je dus de vogelsoort identificeren. Zo kwam Pease erachter wat voor vogels graag op het terrein van de campus komen om eten te zoeken en nesten te bouwen.
Satellietbeelden
Naast een enorme berg aan spectrogrammen bevat BirdWeather ook gegevens over de locaties en de tijden waarop de zangopnames zijn gemaakt. En dus kwamen Pease en collega Neil Gilbert van de Oklahoma State University op het idee om de data te combineren met satellietbeelden van de nachtzijde van de aarde.
Wat bleek? Vogels die overdag actief zijn en ’s nachts slapen bleken op een dag gemiddeld 50 minuten langer te zingen in regio’s met veel lichtvervuiling. Om precies te zijn begonnen ze ’s ochtends 18 minuten eerder met zingen en eindigden ze ’s avonds 32 minuten later.
Fotoreceptoren
De volgende vraag is dan natuurlijk: waarom zingen vogels langer door de aanwezigheid van kunstlicht? Het duo dacht aan de gevoeligheid van de fotoreceptoren in de ogen. Deze eiwitten registreren licht en houden vervolgens de vogel actief. En inderdaad, de vogelsoorten met grote ogen (die dus meer licht opvangen) en/of met open nesten (ook meer licht) zingen in de meest lichtvervuilde gebieden dagelijks het langst.
“Ik denk dat het meest bijzondere aan dit onderzoek de enorme dataset is”, vertelt gedragsbioloog Michelle Spierings van de Universiteit Leiden. “In een combinatie van citizen science en machine learning hebben deze onderzoekers vogelzang van over de hele wereld verzameld en geanalyseerd. We wisten al wel dat lichtvervuiling invloed heeft op het gedrag van veel dieren. Maar dit is nog nooit op zo’n grote schaal bestudeerd.”
Ook meer lawaai
Toch heeft ze een kritiekpuntje. “Waar de onderzoekers nu geen rekening mee hielden, is dat er in lichtvervuilde gebieden er ook meer lawaai is. Vogels in de stad zingen hoger om boven de stadsgeluiden uit te komen. Ook passen ze dan hun timing aan zodat ze bijvoorbeeld vóór de spits, het luidruchtigste tijdstip, zingen. Het effect dat het team hier vindt kan dus ook samenhangen met geluid.”
Volgens Spierings zou het interessant zijn om te kijken of het vroeger en later zingen van vogels effect heeft op hun gedrag overdag. “Zijn ze dan bijvoorbeeld rustiger omdat ze ’s nachts minder geslapen hebben? En wat zijn de langetermijneffecten? Krijgen ze minder nakomelingen of leven ze korter?” Kortom, genoeg aanknopingspunten voor verder onderzoek.
Bronnen: Science, Southern Illinois University Carbondale via EurekAlert!
Beeld: Jecqan/Pixabay