Wanneer verlieten we de bomen?

Naomi Vreeburg

01 april 2020 07:59

botten

Door de binnenkant van botten te analyseren, hopen deze wetenschappers meer te weten te komen over de menselijke evolutie.

Het is een heet hangijzer in de wetenschap: wanneer verlieten onze voorouders de bomen voorgoed om zich te settelen op de grond? Om dit te achterhalen bestuderen paleoantropologen de vorm van fossiele botten. Maar door alleen naar de buitenkant van de botten te kijken, kun je foute conclusies trekken, zo zouden onderzoekers van de Britse Kent-universiteit aantonen in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Lees ook:

De studie is gebaseerd op de fossiele beenbotten van de mensachtige Australopithecus africanus – van wie de ouderdom is geschat tussen de 2,8 en 2,0 miljoen jaar – en de botten van een Paranthropus robustus of vroege Homo die zo’n 2,2 miljoen jaar geleden leefde. De buitenkant van deze beenderen toonde veel gelijkenis met het uiterlijk van onze beenbotten. Beide uitgestorven soorten zouden dan ook zijn aangepast aan een leven op de grond.

Botten gescand

Maar toen de onderzoekers de botten van de twee mensachtigen door de CT-scanner haalden, moesten ze iets anders concluderen. Aan de hand van deze scans, konden ze de dichtheid van de botten op verschillende plekken bepalen. Hoe meer druk er op een deel van een bot komt te staan, hoe groter de dichtheid daar is. Deze dichtheid bleek anders verdeeld te zijn bij de twee onderzochte soorten.

De botdichtheid van rechtoplopende mensachtigen verschilt van de dichtheid van klimmende soorten.

Het dichtheidspatroon van Australopithecus africanus kwam overeen met dat van ons, de rechtop lopende mens. Terwijl dat van de Paranthropus robustus of vroege Homo – onderzoekers zijn er nog niet over uit tot welke soort het fossiel behoort – gelijkenissen vertoonde met aapachtigen, oftewel boomklimmers.

Paleoantropoloog Matthew Skinner, die samen met twee collega’s het onderzoek leidde, zegt over het vervolg op de studie: “Verdere analyse van de interne structuur van meerdere botten kan spannende bevindingen van de evolutie van ander menselijk gedrag onthullen, zoals het maken van stenen gereedschap en het gebruik ervan. Ons onderzoeksteam zal het werk dan ook uitbreiden door naar handen, voeten, knieën, schouders en de ruggengraat te kijken.”

Gebukte houding

Dennis Voeten, paleontoloog bij Uppsala Universiteit, vindt het een boeiende studie, maar heeft ook nog het een en ander aan te merken. “Omdat fossiele mensenbotten vrij zeldzaam zijn, konden maar enkele botten bekeken worden. Dit is eigenlijk best jammer, omdat het nu lastig is om de individuele variatie binnen een soort scherp te krijgen.”

Verder geeft Voeten aan dat de conclusies spectaculair lijken, maar er nog wel wat onzekerheden zijn. Dit geven de auteurs zelf ook al aan. “Zo zou de ‘jongere’ mensensoort veel geklommen hebben, omdat ze hun bovenbeen vaak gebogen hielden. Toch zijn er vandaag de dag ook veel mensen die het comfortabel vinden om veel en langdurig gebukt te zitten: ook dit zorgt voor een langdurig gebogen bovenbeen zonder dat deze mensen veel klimmen.”

De paleontoloog sluit af: “Hoewel ik denk dat deze studie het nut van de gebruikte methode onderstreept, hoop ik dat er in de toekomst meer vergelijkingsmateriaal beschikbaar komt en zo ook de kleinere variaties in detail bekeken kunnen worden.”

Bronnen: PNAS, University of Kent via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 



De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."








Meer Nieuws