Wetenschappers zagen recentelijk hoe een zeeluipaardmoeder meer dan twintig dagen haar overleden jong met zich mee droeg. Zulk gedrag is nog niet eerder waargenomen bij zeeluipaarden.
Verschillende zoogdieren vertonen gedrag dat biologen postmortem attentive behavior (PAB) noemen: het verzorgen van overleden groepsleden. In landzoogdieren zoals olifanten en chimpansees is dit gedrag al uitgebreid beschreven, maar zeezoogdieren zijn moeilijker te observeren. Dat geldt zeker voor zeeluipaarden, die heel afgelegen en solitair leven. Dat maakt het extra bijzonder dat onderzoekers van de University of Rhode Island het gedrag in twee zeeluipaardmoeders hebben waargenomen.
Lees ook:
Zeeluipaard draagt dood jong
De onderzoekers observeerden meerdere jaren twee locaties in Chili waar zeeluipaarden voorkomen. Op beide locaties zagen zij een vrouwtje waarvan het jong na de geboorte overleed en het bleef verzorgen.
Een van hen deed dat zelfs minstens twintig dagen lang. Ze droeg het met zich mee, ging erop liggen en vertoonde territoriaal gedrag rondom het dode lichaam. Het was ook niet de eerste keer dat ze in de buurt van haar overleden pup bleef. In drie verschillende jaren verloor deze specifieke zeeluipaard haar jong en verzorgde ze het meerdere dagen.
Waarom de zeeluipaardenmoeders dit doen, is nog niet helemaal duidelijk. Evolutionair gezien lijkt het ook een onhandige gedraging: het verzorgen van een dood jong kost ontzettend veel energie. “Dit gedrag is niet gunstig voor het dier”, vertelt onderzoeker Emily Sperou. “We hopen erachter te komen waarom deze zeeluipaarden dit gedrag vertonen.”
Hormonaal gedrag
Een van de hypotheses is dat de zeeluipaarden worden gedreven door hormonen. Ze zijn immers zoogdieren – net als mensen – en hebben een vergelijkbare fysiologie. Het verzorgen van een dode pup kan een reactie zijn op alle hormonen die vrijkomen na de bevalling.
“Die kunnen nog steeds rondgaan in het lichaam van de moeder”, zegt Sperou. “Misschien kan ze haar pup daarom niet loslaten. Dit is zo’n complexe en moeilijke soort om te bestuderen. Ik leer iedere expeditie iets nieuws.”
Beperkte genenpoel
Het team wilde ook weten hoe het kon dat de jongen al zo snel na de geboorte overleden. Daarom verrichtten ze een autopsie op een van de pups. Daaruit bleek dat het dier waarschijnlijk was uitgehongerd, en dus niet kon of wilde drinken bij zijn moeder. Dit probleem komt relatief vaak voor onder zeeroofdieren, zoals zeeluipaarden, schrijven de onderzoekers. De moeders zelf waren in een goede conditie.
De onderzochte pup had geen zichtbare afwijkingen, maar het kan zijn dat een beperkte genenpoel een rol speelt in het overlijden van de pups. De onderzochte locaties in Chili zijn erg geïsoleerd, en er leven maar zes tot tien zeeluipaarden.
Bronnen: Polar Biology, EurekAlert!