Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Met een nieuw meetinstrument zouden astronomen vier exoplaneten hebben gespot rond de ster van Barnard.
Hoe goed ken jij je buren? Wat doen ze voor werk? Uit hoeveel personen bestaat hun huishouden? Hebben ze een hond of een kat? Misschien weet jij wel meer over de mensen die naast je wonen dan onderzoekers weten over de kosmische buurman van de aarde. Al suggereren astronomen van de University of Chicago nu vier planeetjes bij deze ster van Barnard te hebben ontdekt.
Lees ook:
- Maanlander Athena ligt net als voorganger waarschijnlijk gekanteld
- Kunnen we rond neutronensterren een nieuw elementair deeltje ontdekken?
Subtiele schommelbewegingen
De ster van Barnard is met slechts zes lichtjaar afstand de dichtstbijzijnde enkelvoudige ster. (Het dichtstbijzijnde stersysteem, Proxima Centauri, bestaat uit drie sterren.) Het betreft een rode dwerg, een koele, kleine ster met een stuk minder massa dan onze zon. Rond veel van deze sterren cirkelen planeten.
Om uit te zoeken of dat ook voor de ster van Barnard het geval was, plaatsten de astronomen het instrument MAROON-X op de noordelijke Gemini-telescoop op Mauna Kea (Hawaï). Dit instrument maakt gebruik van de zogeheten radiële snelheidsmethode: het meet de subtiele schommelbewegingen die een ster maakt door de zwaartekracht die planeten op hem uitoefenen.
De gegevens lieten volgens de onderzoekers bewijs zien van drie planeten die dicht rond de rode dwerg draaien. Door de data van MAROON-X te combineren met die van het ESPRESSO-instrument op de Very Large Telescope in Chili, vonden ze een vierde planeet. De astronomen vermoeden dat het op het kwartet te heet is voor leven.
Grote witte walvis
De ster van Barnard werd al in 1916 ontdekt, en kreeg uiteindelijk de bijnaam ‘grote witte walvis’. Sterrenkundigen claimden namelijk vaak planeten te hebben gezien rond de rode dwerg. Het bewijs hiervoor was echter telkens dun. Volgens de astronomen die hun bevindingen recent publiceerden in Astrophysical Journal Letters is dat met hun onderzoek anders.
“We (de onderzoekers in Hawaï en Chili – red.) observeerden de rode dwerg ‘s nachts op verschillende tijdstippen en op verschillende dagen. Onze teams hebben niets met elkaar afgestemd”, vertelt hoofdauteur Ritvik Basant in een persbericht. “Dat geeft ons veel zekerheid dat dit geen spoken in de data zijn.” Bovendien zou MAROON-X een geavanceerder instrument zijn dan de tools die eerder werden gebruikt om planeten rond de ster van Barnard te spotten.
Mysterieuze buurman
Basant en collega’s denken dat het nieuw ontdekte gezelschap geen gasplaneten betreft. Het zou gaan om rotsachtige planeten die 20 tot 30 procent van de massa van de aarde hebben. De hoek waaronder we het viertal vanaf de aarde waarnemen, zou te ongunstig zijn om conclusies te trekken over de samenstelling van de planeten. En zo blijft de ster van Barnard toch nog een mysterieuze buurman.
Bronnen: Astrophysical Journal Letters, phys.org, allesoversterrenkunde.nl
Beeld: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/R. Proctor/J. Pollard