Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Is de verhouding tussen zon en maan uniek of komt die ook op andere planeten voor?
Aan de hemel is de maan vrijwel precies even groot als de zon. Bij een zonsverduistering, wanneer de maan voor de zon langs beweegt, zie je daardoor nog net de buitenste krans van de zon. Een prachtig schouwspel. Hebben wij waanzinnig veel geluk dat we op een planeet leven waar we dit kunnen zien, of komt deze verhouding tussen zon en maan ook op andere planeten voor?
Lees ook:
Geen bolle maan
In werkelijkheid is de zon veel groter dan de maan. De zon heeft een doorsnede van 1.392.700 kilometer, waar de maan het met 3474 kilometer moet doen. Maar de zon staat ook veel verder weg dan de maan: 149.597.871 kilometer tegenover 384.400 kilometer. Dat verschil in afstand (389 keer) heft het verschil in grootte (401 keer) bijna helemaal op, zodat de twee hemellichamen vanaf hier gezien even groot lijken.
De meeste andere planeten en dwergplaneten hebben ook manen. In totaal zijn er meer dan 200 manen in het zonnestelsel. Daartussen zitten enkele tientallen manen die, vanaf de betreffende planeet gezien, de zon volledig bedekken wanneer ze ervoor langs bewegen. Maar de meeste van die manen lijken dan een stuk groter dan de zon. Zo is de maan Charon vanaf Pluto gezien zelfs ongeveer 200 keer zo groot als de zon. Hij kan dus moeiteloos op Pluto een zonsverduistering veroorzaken, maar de zonnekrans zul je daarbij niet zien.
De enige manen in het zonnestelsel die aan de hemel wel ongeveer even groot zijn als de zon, zijn de Saturnusmanen Prometheus, Epimetheus en Pandora. Maar deze manen zijn niet mooi bol zoals onze maan. Ze hebben een nogal onregelmatige vorm, zodat ook zij de zon niet precies kunnen bedekken.
Wellicht draaien er rond andere sterren wel planeten met bolvormige manen op exact de juiste afstand. Maar binnen het zonnestelsel is onze zon-maanverhouding volstrekt uniek.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 2/2021.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected].
Tekst: Yannick Fritschy
Beeld: LUC VIATOUR/CC BY-SA 3.0