Op 23 november 1924 meldde The New York Times de ontdekking van Edwin Hubble dat er buiten onze Melkweg nog andere sterrenstelsels zijn.

Edwin Hubble deed precies honderd jaar geleden een ontdekking die de wetenschappelijke wereld op zijn kop zette. Hij had bewezen dat ons Melkwegstelsel niet het enige sterrenstelsel in het universum is, een bevinding die The New York Times op 24 november van dat jaar met de wereld deelde. Hoe kwam Hubble tot deze revolutionaire conclusie?

Meer Vandaag in…

• 20 november 1985: de eerste versie van Windows komt uit
• 21 november 1847: veel Nederlanders sterven door brand op SS Phoenix
• 22 november 1963: John F. Kennedy wordt doodgeschoten

Hubble

Edwin Hubble (1889-1953) was een Amerikaanse astronoom die zijn carrière grotendeels wijdde aan het verkennen van de grenzen van het universum. Na het behalen van een bachelorsdiploma in wiskunde en astronomie maakte hij een kort uitstapje naar de rechtsgeleerdheid, om aan zijn vaders verwachtingen te voldoen. Dat was echter niet van lange duur en binnen de kortste keren keerde hij terug naar de astronomie, waarin hij een PhD behaalde.

Voor Hubbles ontdekking werd er gedacht dat de Melkweg het complete universum vormde. Veel astronomen geloofden dat de nevelachtige objecten aan onze hemel, zoals de Andromedanevel, gewoon gasnevels waren die deel uitmaakten van ons sterrenstelsel. Een definitief antwoord ontbrak, omdat er simpelweg geen instrumenten waren die het tegendeel konden bewijzen.

Aan sterrenstelsels geen gebrek

De sleutel tot Hubbles ontdekking lag in de zogenoemde Cepheïden – sterren waarvan de helderheid in een voorspelbaar ritme varieert. Dankzij een eerdere ontdekking van astronoom Henrietta Swan Leavitt was al bekend dat de duur van dit ritme in verband staat met de sterkte van het licht dat zo’n ster uitstraalt. Aan de hand van de helderheid van de sterren kan zo de afstand nauwkeurig worden bepaald

Door de helderheid van een Cepheïde in de Andromedanevel te meten, kon Hubble berekenen dat deze met een afstand van 2,5 miljoen lichtjaar ver buiten de grenzen van de Melkweg ligt. Hubble concludeerde dat Andromeda een op zichzelf staand sterrenstelsel moest zijn. Met de Hooker-telescoop – toen de krachtigste telescoop ter wereld – legde hij vergelijkbare sterren in andere nevels vast en toonde hij aan dat het universum barst van de sterrenstelsels.

Het proces ging niet van een leien dakje. De instrumenten waren beperkt, en Hubble moest veel tijd steken in het kalibreren van zijn metingen. Ook de resolutie van de telescoop was soms net niet genoeg om details van verre objecten goed vast te leggen. Maar met een flinke dosis geduld en een heleboel precisie slaagde hij erin voldoende bewijs te verzamelen.

Nalatenschap

Op 23 november 1924 werden Hubbles bevindingen in The New York Times gedeeld. Deze bleken een keerpunt in de wetenschap, en leidde uiteindelijk tot de ontdekking dat het universum uitdijt. Dit principe wordt beschreven door de hubbleconstante, een maat voor de snelheid waarmee sterrenstelsels van elkaar af bewegen, en vormt een van de fundamenten van de moderne astronomie.

Zijn werk veranderde niet alleen ons begrip van de kosmos, maar legde ook de basis voor moderne instrumenten zoals de naar hem vernoemde Hubble Space Telescope. Deze levert een schat aan informatie op, waaronder prachtige beelden van verre sterrenstelsels en informatie over de samenstelling van het universum.

Bronnen: NASA Science, The Conversation, The Press Democrat

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!