“Ik vraag me af of het mogelijk is om met de beste (ruimte)telescoop ruimtesondes zoals Voyager 1 te zien of te fotograferen”, zo mailt Joseph Mouilleron. “Je zou denken dat de afstand tot de sondes verwaarloosbaar is naast de afstand tot bijvoorbeeld de Krabnevel. En is het dan ook mogelijk om de maanlander op de maan te zien?”
Voyager 1 bevindt zich nu op een afstand van ruim 19 miljard kilometer van de aarde. Indrukwekkend, maar dat is inderdaad niets vergeleken bij de Krabnevel die op 6500 lichtjaar van de aarde ligt: 1 lichtjaar is namelijk al 9,46 biljoen kilometer. Over zo’n ‘kleine’ afstand zou je Voyager 1 moeten kunnen zien, zou je denken.
Maar er zijn belangrijke verschillen. De Krabnevel heeft een diameter van 11 lichtjaar en wordt elke seconde 1500 kilometer groter. Voyager 1 is daarentegen 2,90 meter lang en 6,40 meter breed. Bovendien zendt de Krabnevel bakken energie uit, in de vorm van onder meer zichtbaar licht, gammastralen en radiogolven – en Voyager 1 niet.
Dus is Voyager 1 te zien? Het ligt eraan wat je met ‘zien’ bedoelt. In zichtbaar licht absoluut niet. Maar de samenwerkende telescopen van de Very Long Baseline Array (VLBA) pikten op 21 februari 2013 wel het uiterst zwakke radiosignaal van Voyager 1 op (zie de kleine foto hiernaast). Dat was 22 watt, vergelijkbaar met het vermogen van een koelkastlampje.
En de karretjes op de maan? Dat kan alleen met een optische telescoop, omdat zij helemaal niets uitzenden. De maan staat ongeveer 384.000 kilometer bij ons vandaan. Het kleinste object dat Hubble – die gemaakt is om enorme ruimteobjecten te bekijken – op die afstand kan zien, is zo’n 60 meter. De moon buggies zijn echter 2 meter breed en 3 meter lang. Daarvoor heb je een telescoop nodig met een spiegel van minstens 75 meter en die hebben ‘we’ niet. Hubble komt niet verder dan 2,4 meter, zijn ‘opvolger’, de James Webb Space Telescope, krijgt er eentje van 6,5 meter, en de grootste optische telescoop op aarde, de Keck-telescoop op Hawaï meet ’slechts’ 10 meter.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK antwoordt’? Mail hem naar [email protected]!