Picture Perfect: het Oog van de Sahara

Tim Tomassen

08 september 2025 09:00

Satellietfoto van het Oog van de Sahara.

Satellietfoto van het Oog van de Sahara. Beeld: Michelle A. Bouchard/USGS.

Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: het Oog van de Sahara.

In een dor woestijnlandschap in het Noord-Afrikaanse Mauritanië ligt een enorme cirkelvormige geologische formatie met een doorsnede van wel 40 kilometer. Deze Richatstructuur wordt ook wel het Oog van de Sahara genoemd.

Hoewel de lokale bevolking de plek al eeuwen kent, werd de bijzondere vorm pas echt bekend in 1965, toen twee astronauten van de Gemini 4-missie vanuit de ruimte de bijna perfecte cirkelvorm zagen.

Lees ook:

Een ui

Wetenschappers dachten oorspronkelijk dat het Oog van de Sahara een inslagkrater van een meteoriet was. Maar die theorie werd later ontkracht. Het gesteente had namelijk niet de kenmerkende vervormingen die ontstaan door de druk en temperatuur van een inslag.

Tegenwoordig denken geologen dat magma de aardkorst op deze plek miljoenen jaren geleden omhoog duwde, waardoor die een soort koepel vormde. De aardkorst bestaat uit meerdere lagen van verschillende gesteenten; logischerwijs bestond de koepel dat dus ook – als je die doormidden had gesneden, zou die eruitgezien hebben als een soort ui.

Satellietfoto van het Oog van de Sahara, ingezoomd
Foto van het Oog van de Sahara vanuit het internationale ruimtestation ISS. Beeld: NASA.

Tand des tijd

In de miljoenen jaren die volgden is de koepelstructuur door wind en water voor een groot deel weggesleten. Alleen de hardste gesteentelagen hebben de tand des tijds gedeeltelijk overleefd. Hoewel ook die aan de bovenkant zijn weggesleten (daar zijn de weersinvloeden heftiger), zijn ze lager op de koepelflanken deels intact gebleven en vormen nu cirkelvormige richels van soms nog tientallen meters hoog.

Doordat harde en zachte gesteentelagen zich in de aardkorst afwisselen, vormden er cirkels met verschillende diameters. Zo ontstond een soort dartbordpatroon dat door zijn formaat eigenlijk alleen vanuit de ruimte goed te zien is.

Satellietfoto van Oog van de Sahara
Het Oog van de Sahara heeft een doorsnede van ongeveer 40 kilometer. Beeld: NASA.

Bronnen: USGS, Geographical, BBC

Cover_KIJK_9_2025_website

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."