Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De diepzeeworm Paralvinella hessleri krijgt enorm veel giftig arseen binnen. Met behulp van een andere giftige stof zet hij dat om in een onschadelijke vorm.
Op de bodem van de diepzee is het vaak ijskoud en zijn voedingsstoffen schaars. Het is dus geen verrassing dat daar weinig dieren leven. Toch vind je er soms kleine oases. Op sommige plekken stromen heet water uit de zeebodem, verwarmd door magma. Rond deze hydrothermale bronnen leven archaea en bacteriën van de opgeloste mineralen in het water. Zij vormen een voedselbron voor kleine dieren, die op hun beurt weer op het menu staan van grotere dieren.
Maar het leven rond zo’n hydrothermale bron is geen makkie. De vloeistoffen die eruit stromen zijn soms kokend heet en bevatten vaak giftige stoffen. De borstelworm Paralvinella hessleri leeft bijvoorbeeld rond bronnen in de Grote Oceaan die veel arseen uitstoten, een zéér giftige stof. Of de wormen het nou willen of niet, dat arseen dringt hun lichaam binnen. Tot wel 1 procent van hun lichaamsgewicht kan bestaan uit arseen.
Chinese wetenschappers vroegen zich af hoe P. hessleri deze extreem hoge concentratie overleeft. In een artikel in PLOS Biology beschrijven ze een mogelijke oplossing: de wormen bestrijden git met gif.
Lees ook:
Mineraalkristallen
De onderzoekers bekeken P. hessleri onder een geavanceerde microscoop en zagen goudgele blaasjes in de cellen. Chemische analyses onthulden vervolgens dat daar kristallen van orpiment in zaten.
Orpiment is een mineraal van arseen en sulfide. Het werd in de middeleeuwen en de renaissance gebruikt als goudachtig pigment. Net als veel andere historische verfpigmenten is het giftig: in het menselijk lichaam breekt het af tot zeer schadelijke arseenverbindingen. Maar bij de borstelwormen ligt het orpiment veilig opgeslagen in blaasjes, waardoor het niet wordt afgebroken en er geen schadelijk arseen vrijkomt.
Hoe zetten de wormen arseen om in de onschadelijke mineraalkristallen? Volgens de onderzoekers laten ze het reageren met een andere giftige stof uit de hydrothermale bronnen: waterstofsulfide. Ze gebruiken dus een giftige stof om een andere giftige stof veilig op te slaan. Wat de wormen vervolgens met de orpimentkristallen doen, is nog onbekend.
Bronnen: PLOS Biology, PLOS via EurekAlert!