Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: de Hand van God.
Drie jaar terug schreven we in deze rubriek over een nevel met de bijnaam ‘Eye of God’. Maar dat is niet de enige nevel die lijkt op een lichaamsdeel: maak kennis met de ‘Hand of God’.
Een paar duizend jaar geleden explodeerde een zware ster op zo’n 17.000 lichtjaar van de aarde. Tijdens deze supernova slingerde de ster een hoop materiaal de ruimte in. Dat supernovarestant (met de naam RCW-89) botst bovenaan de foto tegen een dichte wolk van waterstofgas.
Na de supernova stortte de ster in tot een enorm compact object met een diameter van slechts 20 kilometer. Hierdoor veranderde hij in een pulsar, een neutronenster die razendsnel ronddraait. Volgens de NASA draait B1509-58, zoals de pulsar heet, per seconde bijna zeven keer rond zijn as. Hij heeft ook een gigantisch sterk magnetisch veld, ongeveer 15 biljoen keer sterker dan dat van de aarde.
Lees ook:
Röntgenfoto
De draaiende pulsar produceert energierijke winden van elektronen en andere deeltjes. Die deeltjes botsen op het materiaal van het supernovarestant en produceren daarbij röntgenstraling die door satellieten te meten is. Doordat de pulsarwinden de lijnen van het magneetveld volgen, ontstaan er vingerachtige structuren waardoor de pulsarnevel (MSH 15-52 voor intimi) op een hand lijkt.
Hoewel astronomen de pulsar al sinds 1982 kennen, zagen ze de handvorm pas toen ze hem met de Chandra-satelliet van de NASA bekeken. Deze kan de röntgenstraling meten die vrijkomt bij de botsingen tussen de pulsarwinden en het supernovarestant. Extra toepasselijk dus dat het beeld dat werd vrijgegeven in 2009 op een röntgenfoto van een hand leek (zie boven aan dit artikel).
Afgelopen maand combineerde de NASA beleden van de Chandra-satelliet met data van de ATCA-radiotelescoop in Australië. Hierdoor ontstond een nieuw beeld (de geannoteerde foto hierboven) van de Hand van God dat wetenschappers nu kunnen gebruiken om meer te leren over de bijzondere eigenschappen en vorm van de pulsarnevel.
Bronnen: IOP Science, NASA [1], NASA [2]