30 september 2025 17:00
Levensgrote rotstekeningen van dromedarissen onthullen dat er 12.000 jaar geleden mensen woonden in het droge binnenland van Noord-Arabië.
Archeologen hebben 12.000 jaar oude rotskunst ontdekt in de Nefud-woestijn in het noorden van Saoedi-Arabië. Deze tekeningen dienden mogelijk als een soort bewegwijzering naar schaarse waterbronnen in de regio. Dat schrijven de onderzoekers in het tijdschrift Nature Communications.
De onderzoekers troffen de kunst aan op drie verschillende locaties in de Nefud-woestijn. Het zijn voornamelijk tekeningen van kameelachtigen, maar er zitten ook paardachtigen, steenbokken, gazellen en een paar mensen tussen. De kunstwerken zijn groot, sommige zijn zelfs zo’n 3 meter lang en 2 meter hoog.
Lees ook:
Tijdens de laatste ijstijd was het kurkdroog in het binnenland van Noord-Arabië. Waarschijnlijk leefden er toen maar weinig of zelfs geen mensen in deze regio. Er zijn in ieder geval geen archeologische sporen van gevonden.
De rotskunst is tussen de 12.800 en 11.400 jaar oud – dat is rond het einde van de ijstijd. Analyses van gesteenten suggereren dat de regio toen weer iets natter werd. Waarschijnlijk was het er zelfs iets natter dan tegenwoordig, maar niet nat genoeg voor permanente meren. Volgens de onderzoekers waren er wel seizoensgebonden meren die ontstonden tijdens periodes met veel regen.
Deze tijdelijke meren maakten leven in de regio mogelijk. Jager-verzamelaars trokken door de woestijn op zoek naar de waterbronnen. De onderzoekers vermoeden dat de rotstekeningen dienden als een soort bewegwijzering. In de buurt van alle drie de locaties vonden ze namelijk sporen van opgedroogde meren. En op sommige plekken vormden zich bij regenval nog steeds plassen met water.
Het zou ook kunnen dat de tekeningen territoriale markeringen waren die toegangsrechten documenteerden. De indrukwekkende afbeeldingen zouden misschien de kostbare waterbronnen hebben ‘bewaakt’ tijdens de afwezigheid van de groep.
Volgens de onderzoekers waren de tekeningen in ieder geval belangrijk. Op twee van de locaties waren de tekeningen geëtst in hoge klifwanden – soms op wel 39 meter hoogte, waardoor ze goed zichtbaar waren. Daarvoor moesten de kunstenaars soms op smalle richels klimmen en in vrij gevaarlijke omstandigheden werken.
Bijna alle afgebeelde dieren zijn aangepast aan het leven in droge omstandigheden. Maar opvallend genoeg zit er ook een oeros tussen. Dit uitgestorven rund had veel water nodig en kon niet overleven in de droge omstandigheden in het binnenland van Arabië. Mogelijk is dit dier ooit tijdens een lange natte periode toch verder het binnenland ingetrokken, of zagen de rotskunstenaars de oeros als ze tijdens droge periodes naar nattere gebieden trokken.
De tekeningen werden gekerfd in rotswanden. Na verloop van tijd verweerden die uitgeslepen lijnen. Op sommige plekken zijn er dan ook meerdere tekeningen over elkaar heen gemaakt. Het viel op dat de eerste afbeeldingen vrij realistisch waren, maar dat de latere werken meer cartoonachtige kenmerken hadden. De kunststijl evolueerde.
Op de onderzochte locaties zijn naast de kunstwerken ook honderden stenen gereedschappen gevonden. Daartussen zat ook een steen waarvan de onderzoekers vermoeden dat die is gebruikt om een aantal van de tekeningen mee te maken.
Bronnen: Nature Communications, Griffith University via EurekAlert!
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
