Wetenschappers hebben in Antarctica ijs opgeboord dat 6 miljoen jaar oud is. Daarmee is het verreweg het oudste ijs dat ooit is gevonden. En dat biedt interessante onderzoeksmogelijkheden.

IJs kan functioneren als een soort tijdcapsule. Als water bevriest, worden luchtbellen en stof namelijk gevangen in het ijs. Door die bellen te analyseren, kun je dus veel leren over het klimaat uit het verleden, bijvoorbeeld door te kijken hoeveel CO₂ er toen in de lucht zat.

Wetenschappers zijn daarom op zoek naar zo oud mogelijk ijs. Onderzoekers van het Center for Oldest Ice Exploration (COLDEX) hebben nu 6 miljoen jaar oud ijs opgeboord in Allan Hills in het oosten van Antarctica. Het is miljoenen jaren ouder dan alle andere ijsmonsters die ooit zijn verzameld.

“We wisten dat het ijs in deze regio oud was”, zegt paleoklimatoloog Ed Brook in een persbericht. “Aanvankelijk hadden we gehoopt ijs te vinden dat tot 3 miljoen jaar oud was, of misschien iets ouder, maar deze ontdekking heeft onze verwachtingen ruimschoots overtroffen.”

Lees ook:

• Opgeboord: ijs uit de ijstijd
• Hoe ontstaat een ijstijd?

Momentopnames

Ze boorden het ijs op als een lange cilinder, een zogenoemde ijskern. Het liefst vinden onderzoekers een continue ijskern: het ijs gaat over de volledige lengte geleidelijk van jong naar oud, zonder grote sprongen. Je kunt dan goed zien hoe het klimaat over een bepaalde periode is veranderd. Deze nieuwe ijskern is helaas niet continu. Hoewel je er dus geen klimaattijdlijn mee kunt maken, is het wel mogelijk om momentopnames te bekijken. En dat is ook interessant, helemaal omdat het ijs zo enorm oud is.

Het is overigens geen verrassing dat de ijskern niet continu is. De wetenschappers hoefden namelijk maar zo’n 200 meter diep te boren om het oude ijs te bereiken, terwijl de oudste continue kernen (800.000 tot 1,2 miljoen jaar oud) ruim 2000 meter lang zijn.

Antarctica is afgekoeld

IJskernen zijn zoals gezegd een soort tijdcapsules. Zo hebben eerdere exemplaren al laten zien dat de lucht in de Romeinse tijd was verontreinigd met lood en zijn ze gebruikt om oude vulkaanuitbarstingen te traceren.

Deze nieuwe ijskern moet nog grondig worden onderzocht. Maar een eerste analyse toont aan dat Antarctica in 6 miljoen jaar tijd met 12 graden Celsius is afgekoeld. Dat past goed bij de bestaande theorie dat de aarde vroeger aanzienlijk warmer was dan nu.

Het COLDEX-team gaat binnenkort verder met het boren in Allan Hills, in de hoop dat het nog ouder ijs zal vinden.

Bronnen: PNAS, OSU

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

Ga naar de aanbieding!