31 oktober 2025 09:00
Zo zou de uitgestorven neushoorn eruitgezien kunnen hebben. De dieren en planten om hem heen zijn gebaseerd op fossielen die op dezelfde locatie zijn gevonden. Beeld: Julius Csotonyi.
Wetenschappers beschrijven een fossiel van een uitgestorven neushoorn die ooit in het noordelijkste deel van Canada leefde.
Neushoorns leven tegenwoordig alleen in Afrika en Azië, maar vroeger stampten ze op veel meer plekken rond, zoals in Europa en Noord-Amerika. Een fossiel uit het uiterste noorden van Canada onthult nu dat ze ooit zelfs in het noordpoolgebied vertoefden. Onderzoekers beschrijven de vondst in vakblad Nature Ecology & Evolution.
Lees ook:
Het fossiel was 40 jaar geleden al gevonden in de Haughtonkrater op het Canadese Devoneiland in de Noordelijke IJszee. Nu zijn de botten eindelijk grondig onderzocht, en de onderzoekers constateren dat ze van een nog onbeschreven neushoornsoort zijn.
Neushoorns hebben een evolutionaire geschiedenis die meer dan 40 miljoen jaar teruggaat. De dieren kwamen voor op alle continenten, behalve Zuid-Amerika en Antarctica. Deze nieuwe soort, die de onderzoekers Epiatheracerium itjilik hebben genoemd, leefde zo’n 23 miljoen jaar geleden.
Vroege neushoornachtigen waren er in allerlei vormen en formaten, van groot en nijlpaardachtig tot vrij klein en hoornloos. E. itjilik was relatief klein en slank, vergelijkbaar met de moderne Indische neushoorn, maar dan zonder hoorn. Op basis van de slijtage aan de tanden vermoeden de onderzoekers dat dit exemplaar in het begin of halverwege zijn volwassen leven was.
Het opmerkelijke aan deze vondst is dat de fossiele botten in uitstekende staat verkeren. Bovendien is ongeveer 75 procent van het skelet gevonden, wat ongelooflijk veel is voor een fossiel.
Volgens de onderzoekers is E. itjilik verwant aan neushoornachtigen die miljoenen jaren geleden in Europa leefden. Dat zou betekenen dat de soort een manier had om de Atlantische Oceaan over te steken. Ze vermoeden dat de neushoorn gebruikmaakte van de Noord-Atlantische Landbrug, die de Britse Eilanden en Groenland met elkaar verbond toen de zeespiegel lager stond.
Eerdere studies suggereerden dat dieren deze landbrug maar tot 56 miljoen jaar geleden gebruikten. Maar deze nieuwe analyse wijst erop dat dieren die misschien veel langer konden gebruiken om zich tussen Europa en Noord-Amerika te verplaatsen, mogelijk zelfs tot in het mioceen (23 tot 5,3 miljoen jaar geleden).
De onderzoekers noemen E. itjilik ook wel de ‘Arctische neushoorn’, want het is de noordelijkste soort die ooit is gevonden. Die naam wekt de indruk dat het dier continu door de sneeuw ploeterde, maar dat is niet zo. De Haughtonkrater, waar het fossiel is gevonden, ontstond ongeveer 32 miljoen jaar geleden door een meteorietinslag. De krater vulde zich met water, waardoor een meer ontstond met sediment waarin veel planten en dieren konden fossiliseren. Op basis van die fossielen weten we dat dit gebied in de tijd van de Arctische neushoorn bebost was en een gematigd klimaat had.
Bronnen: Nature Ecology & Evolution, Canadian Museum of Nature via EurekAlert!
Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!
