07 november 2025 09:00
In het Romeinse Rijk werden wegen die in drukke gebieden naar grote steden leidden vaak geplaveid, zoals hier vlak buiten de oude stad Timgad in Algerije. Dit is een still uit een animatiefilm gemaakt door de onderzoekers. Beeld: Itiner-e/Artas Media/MINERVA.
Onderzoekers hebben een nieuwe digitale kaart gelanceerd waarin alle bekende (en mogelijke) wegen van het Romeinse Rijk zijn opgenomen. Het wegennetwerk is hierdoor ruim 100.000 kilometer langer geworden.
Wegen waren ontzettend belangrijk in het Romeinse Rijk. Ze verbonden de meer dan 55 miljoen mensen die er in de tweede eeuw woonden. Handelaren trokken over de wegen naar de stad, en bandieten sloegen regelmatig hun slag op achterafweggetjes. Onderzoekers hebben recent geprobeerd het volledige wegennetwerk te digitaliseren, en krikten het aantal Romeinse kilometers op van ruim 188.000 tot 299.171.
Lees ook:
Het Romeinse Rijk was gigantisch, en liep omstreeks 150 n.C. van het hedendaagse Brittannië helemaal tot aan Egypte en Syrië. Het omvatte een gebied van zo’n vier miljoen vierkante kilometers, vol met bergen, woestijnen en prairies. Het uitgebreide wegennetwerk dat hier toen gelegen moet hebben, is te bekijken via een digitale kaart die de onderzoekers Itener-e noemden.
Ze maakten de kaart op basis van bestaand onderzoek, zoals atlassen, archeologisch onderzoek en Romeinse mijlpalen. Daarnaast maakten ze gebruik van moderne en historische lucht- en satellietfoto’s. Hun onderzoek publiceerden ze in Scientific Data.
In totaal hebben de onderzoekers 14.796 weggedeeltes gedigitaliseerd. Daarvan is 103.478 kilometer een hoofdweg, de rest betreft secundaire wegen.
Dat ze ruim 100.000 kilometer aan het Romeinse wegennetwerk konden toevoegen, komt vooral omdat ze meer wegen op het Iberische schiereiland, Griekenland en Noord-Afrika konden identificeren. Ook hebben ze eerder voorgestelde wegtracés aangepast aan de geografische realiteit, bijvoorbeeld door bergwegen te laten slingeren in plaats van een directe lijn te trekken.
Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief en ontvang elke donderdag het interessantste nieuws uit de wereld van wetenschap en technologie in jouw inbox.
Het verschilt per weg hoe zeker de onderzoekers zijn dat hij ook echt daar lag. De locatie van slechts 2,7 procent van de wegen is heel nauwkeurig (een afwijking van minder dan 50 meter voor bergwegen en minder dan 200 in velden).
In 89,9 procent van de wegen zijn er segmenten waarvan ze minder zeker weten dat het tracé daar liep, omdat er minder bewijs voor is gevonden in de bronnen.
De overige 7,4 procent betreft een hypothetische weg. Daarvan bestaan vermoedens dat ze in de oudheid bestonden, maar ontbreekt hard bewijs. Ook wegen in woestijngebieden vallen vaak in de categorie ‘hypothetisch’. Dit waren doorgaans brede kamelensporen en lagen logischerwijs minder vast dan bijvoorbeeld een stenen pad.
De onderzoekers willen Itiner-e continu blijven updaten als er nieuwe informatie over Romeinse wegen ontdekt wordt. Daardoor moet de nauwkeurigheid van de kaart steeds beter worden. Wil je een kijkje nemen? Ga dan naar de website van Itener-e.
In onderstaande animatiefilm laten de onderzoekers de verschillende soorten Romeinse wegen zien.
In elk nummer van KIJK Geschiedenis duik je in intrigerende verhalen over de rijke geschiedenis van de mensheid. Van eeuwenoude beschavingen tot beslissende momenten die onze wereld hebben gevormd.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK Geschiedenis en beleef het verleden voor minder!
