Zeeluipaardmoeders blijven met hun dode jongen rondzwemmen

Roeliene Bos

21 november 2025 09:00

zeeluipaardmoeder met overleden jong

Een zeeluipaardmoeder met haar overleden jong. Beeld: Emily Sperou.

Wetenschappers zagen recentelijk hoe een zeeluipaardmoeder meer dan twintig dagen haar overleden jong met zich mee droeg. Zulk gedrag is nog niet eerder waargenomen bij zeeluipaarden. 

Verschillende zoogdieren vertonen gedrag dat biologen postmortem attentive behavior (PAB) noemen: het verzorgen van overleden groepsleden. In landzoogdieren zoals olifanten en chimpansees is dit gedrag al uitgebreid beschreven, maar zeezoogdieren zijn moeilijker te observeren. Dat geldt zeker voor zeeluipaarden, die heel afgelegen en solitair leven. Dat maakt het extra bijzonder dat onderzoekers van de University of Rhode Island het gedrag in twee zeeluipaardmoeders hebben waargenomen.

Lees ook:

Zeeluipaard draagt dood jong 

De onderzoekers observeerden meerdere jaren twee locaties in Chili waar zeeluipaarden voorkomen. Op beide locaties zagen zij een vrouwtje waarvan het jong na de geboorte overleed en het bleef verzorgen.

Een van hen deed dat zelfs minstens twintig dagen lang. Ze droeg het met zich mee, ging erop liggen en vertoonde territoriaal gedrag rondom het dode lichaam. Het was ook niet de eerste keer dat ze in de buurt van haar overleden pup bleef. In drie verschillende jaren verloor deze specifieke zeeluipaard haar jong en verzorgde ze het meerdere dagen. 

Waarom de zeeluipaardenmoeders dit doen, is nog niet helemaal duidelijk. Evolutionair gezien lijkt het ook een onhandige gedraging: het verzorgen van een dood jong kost ontzettend veel energie. “Dit gedrag is niet gunstig voor het dier”, vertelt onderzoeker Emily Sperou. “We hopen erachter te komen waarom deze zeeluipaarden dit gedrag vertonen.”

Hormonaal gedrag 

Een van de hypotheses is dat de zeeluipaarden worden gedreven door hormonen. Ze zijn immers zoogdieren – net als mensen – en hebben een vergelijkbare fysiologie. Het verzorgen van een dode pup kan een reactie zijn op alle hormonen die vrijkomen na de bevalling. 

“Die kunnen nog steeds rondgaan in het lichaam van de moeder”, zegt Sperou. “Misschien kan ze haar pup daarom niet loslaten. Dit is zo’n complexe en moeilijke soort om te bestuderen. Ik leer iedere expeditie iets nieuws.” 

Beperkte genenpoel 

Het team wilde ook weten hoe het kon dat de jongen al zo snel na de geboorte overleden. Daarom verrichtten ze een autopsie op een van de pups. Daaruit bleek dat het dier waarschijnlijk was uitgehongerd, en dus niet kon of wilde drinken bij zijn moeder. Dit probleem komt relatief vaak voor onder zeeroofdieren, zoals zeeluipaarden, schrijven de onderzoekers. De moeders zelf waren in een goede conditie.

De onderzochte pup had geen zichtbare afwijkingen, maar het kan zijn dat een beperkte genenpoel een rol speelt in het overlijden van de pups. De onderzochte locaties in Chili zijn erg geïsoleerd, en er leven maar zes tot tien zeeluipaarden. 

Bronnen: Polar Biology, EurekAlert!

Cover van KIJK 1-2026

Duik in de wereld van wetenschap, technologie en ruimtevaart met KIJK! Ontdek de meest fascinerende achtergronden, baanbrekende ontwikkelingen en de spannendste verhalen uit de ruimte.

Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK en lees meer voor minder!

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."