25 november 2025 09:00
Terwijl honden de mens al duizenden jaren vergezelden, leefden mensen op een klein en afgelegen Zweeds eiland nog steeds samen met wolven.
Ongeveer 20.000 jaar geleden zijn honden, onder invloed van de mens, geëvolueerd uit een inmiddels uitgestorven populatie wolven. Je zou verwachten dat mensen daarna liever samenleefden met een tamme, vriendelijke hond dan een wilde, gevaarlijke wolf. Maar wolvenresten op een afgelegen eiland in de Oostzee onthullen nu dat mensen daar een paar duizend jaar geleden toch samen optrokken met wolven. Dat schrijven onderzoekers in het vakblad PNAS.
Lees ook:
De onderzoekers vonden de 3000 tot 5000 jaar oude wolvenbotten in een grot op het Zweedse eiland Stora Karlsö. In de jonge steentijd en bronstijd kwamen hier veel zeehondenjagers en vissers naartoe. Het eiland is slechts 2,5 vierkante kilometer groot en heeft geen inheemse landzoogdieren. De wolven moeten dus door de mens zijn meegenomen.
Een genetische analyse van de overblijfselen bevestigde dat het twee wolven waren, en geen honden. Deze analyse liet ook zien dat de wolven een lage genetische diversiteit hadden. Dit komt vaak voor bij gedomesticeerde dieren, maar de onderzoekers benadrukken dat ze niet kunnen uitsluiten dat dit door natuurlijke omstandigheden is veroorzaakt.
De wolven hadden enkele eigenschappen die erop duiden dat ze naast mensen leefden. Uit hun botten konden de onderzoekers bijvoorbeeld afleiden dat ze veel eiwitten uit zeedieren haalden, zoals zeehonden en vissen. Dit komt overeen met het dieet van de mensen op het eiland, wat suggereert dat zij de wolven voerden.
Een van de wolven had bovendien zwaar letsel aan een van zijn poten, wat zijn beweeglijkheid waarschijnlijk flink beperkte. Dit suggereert dat hij mogelijk werd verzorgd en dat hij niet hoefde te jagen op grote prooien.
“De ontdekking van deze wolven op een afgelegen eiland is compleet onverwacht”, zegt hoofdonderzoeker Linus Girdland-Flink in een persbericht. “Ze leken samen te leven met mensen, hun voedsel te eten en op een plek te leven die ze alleen per boot konden bereiken. Dit schetst een complex beeld van de relatie tussen mensen en wolven in het verleden.” Wat die relatie precies inhield, is nog onduidelijk.
Volgens mede-onderzoeker Pontus Skoglund was het een complete verrassing dat de resten van wolven waren, en niet van honden. “Dit laat zien dat mensen soms wolven in hun nederzettingen hielden en daar waarde in zagen.” Mogelijk is het een nieuwe vorm van domesticatie, die niet heeft geleid tot de honden die ons vandaag de dag vergezellen.
Bronnen: PNAS, Stockholm University via EurekAlert!
Openingsbeeld: Milo Weiler/Unsplash
In elk nummer van KIJK Geschiedenis duik je in intrigerende verhalen over de rijke geschiedenis van de mensheid. Van eeuwenoude beschavingen tot beslissende momenten die onze wereld hebben gevormd.
Wil jij niets missen én profiteren van een scherpe aanbieding? Word nu lid van KIJK Geschiedenis en beleef het verleden voor minder!
