Kun je Dexter op straat tegen het lijf lopen? Bestaat Hannibal Lecter? Anders gezegd: lijken de psychopaten in films op de moordenaars in de gevangenissen? Forensisch psychiater Samuël Leistedt, die menig psychopaat heeft gesproken, schreef er een boek over.
Edgard: een huurmoordenaar die een groot aantal slachtoffers heeft gemaakt, een hoffelijke man met een woede die doorklinkt in zijn stem. Jeanne: een intelligente vrouw die heeft meegewerkt aan groepsverkrachtingen door vrouwen te lokken en uit te leveren aan een verkrachtersbende; ze is vervolgd voor ontvoering, marteling en onmenselijke vernederingen. Michel: een jongeman die een zwangere vrouw in de stad bedreigde met een mes, haar ter plekke dwong tot seksuele handelingen en daarna op het punt stond om haar van een brug te gooien. Iets wat omstanders op de valreep konden voorkomen. Ziehier een kleine greep uit de moordenaars en psychopaten die de Belgische forensisch psychiater en onderzoeker Samuël Leistedt heeft opgezocht in de gevangenis.
Zoals Clarice Starling (Jodie Foster) in Silence of the lambs (1991) houdt Leistedt lange gesprekken met deze gedetineerden, meestal als onafhankelijk deskundige die de toerekeningsvatbaarheid van verdachten in kaart brengt. Pleegden ze het delict bij hun volle verstand of waren ze op dat moment in de ban van een psychiatrische stoornis? Verloren ze misschien het contact met de werkelijkheid, zoals in een psychose kan gebeuren?
Lees ook:
‘Als kind vond ik helden vervelend’
Edgard, Jeanne en Michel figureren ook in het boek Bestaat Hannibal Lecter ook in het echt?, dat Leistedt onlangs uitbracht. Daarin vergelijkt hij de verdachten die hij kent uit de gevangenis met de seriemoordenaars en psychopaten in films die zonder wroeging iemand uit de weg ruimen. Hoe geloofwaardig is een Dexter Morgan of Mr. Ripley dan nog?
Zolang Leistedt zich kan herinneren, voelt hij zich aangetrokken tot schurken. “Als kind al vond ik helden vervelend”, zegt hij al beeldbellend vanuit Baudour, een dorp dicht bij de Franse grens. “In films en boeken zijn de schurken psychologisch gezien veel spannender, hebben karakterologisch meer reliëf. Een van mijn favoriete slechteriken was Darth Vader uit Star wars, eigenlijk meer een slachtoffer dan een dader, maar dat had ik als tiener niet in de gaten.”
Dit is het begin van het interview met Samuël Leistedt. Het hele artikel lees je in KIJK editie 1 van 2026. Bestel dit nummer in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Maurice Timmermans
Beeld: Studio Lemaire