Al jaren houden techbedrijven je doen en laten op internet in de gaten met cookies. Aan dat tijdperk lijkt nu een eind te komen. Het blijkt alleen nog niet zo makkelijk om een privacyvriendelijker alternatief op te tuigen.

Jan had geen Facebook-account. In eerste instantie omdat sociale media hem maar niks leken; als hij wilde horen wat zijn vrienden deden, dan belde hij ze wel. Naarmate de jaren vorderden, vond hij het vooral een zorgwekkende site. Steeds vaker las hij over de negatieve gevolgen van sociale media en hoe Facebook met persoonsgegevens omging.

Maar hoewel Jan het sociale medium meed als de pest, wist Facebook toch heel veel over hem. Bijvoorbeeld waar hij boodschappen deed en wat zijn favoriete schoenenmerk was. De site had een geraffineerd schaduwprofiel van hem opgebouwd waar al zijn interesses in waren vastgelegd. Een goudmijn voor het techbedrijf, dat met deze informatie doelgerichte reclame kon aanbieden op andere websites. Een kledingwinkel kon bijvoorbeeld advertenties gericht op Jans interesses aan hem tonen, door deze reclamebanners bij Facebook in te kopen.

Om dat voor elkaar te krijgen, maakte de techreus gebruik van zogenoemde tracking cookies. Ook andere grote bedrijven zoals Google en Amazon zetten dit soort bestandjes in om je te bespioneren. Maar daar komt binnenkort een einde aan: de grootste browsermakers stappen af van deze cookies. Door hiermee te stoppen, introduceren die bedrijven alleen de nodige andere kopzorgen.

Tweede nut

In 1994 werd de cookie geïntroduceerd als een onschuldig hulpmiddel voor internetbrowsers. Zo’n bestandje is een soort markering van iets wat is gebeurd. Log je in op een website, dan verschijnt er een cookie om dat te onthouden, zodat je niet elke keer opnieuw hoeft in te loggen als je een pagina ververst. Doe je in een webwinkel iets in je winkelmandje, dan zorgt een cookie er bijvoorbeeld ook voor dat zo’n product in je mandje blijft totdat je het daadwerkelijk bestelt.

Die cookies bleken al snel een tweede nut te dienen: door ze te plaatsen in een browser, zoals Google Chrome of Safari, kan een advertentiebedrijf volgen welke sites je hebt bezocht. Op basis van die informatie kan zo’n bedrijf vervolgens doelgerichte, persoonlijke advertenties tonen. Dit systeem zorgt er bijvoorbeeld voor dat je overal reclame voor schoenen ziet als je net een schoenenwebsite hebt bezocht.

Hoe langer dit systeem bestond, hoe geraffineerder het werd…

Dit is het begin van het artikel over cookies dat te lezen is in KIJK 8/2023. Deze editie ligt vanaf donderdag 20 juli in de winkels.

Meer informatie:

• Wired: Google Has a New Plan to Kill Cookies. People Are Still Mad
• Forbes: The Slow Death Of Third-Party Cookies
• YouTube: Eye on Tech: Google Pitches Topics API to Replace Third-Party Cookies
• KIJK: Waarom bedrijven alles van je willen weten

Tekst: Bastiaan Vroegop

Beeld: Shutterstock