Een maand lang kon je stemmen op je favoriete technologische idee. Hier lees je welke innovatie de meeste stemmen én welk idee het hoogste cijfer van de vakjury kreeg!

In Nederland werken studententeams en start-ups hard aan technologische innovaties die de wereld een beetje mooier moeten maken. Samen met weekblad EW zocht KIJK naar het beste tech-idee van het afgelopen jaar. De stemmen zijn geteld, de juryleden hebben hun oordeel geveld. En de winnaars zijn…

Publieksprijs: duurzame portiekflats

Team SUM verduurzaamt flats die op de slooplijst staan.

Circa 11 procent van de Nederlandse woningen bevindt zich in portiekflats, die vooral in de jaren vijftig en zestig uit de grond zijn gestampt. Veel van die woningen staan op de slooplijst omdat ze verouderd, gehorig en slecht geïsoleerd zijn. Om te kunnen verduurzamen, moeten ze plaatsmaken voor nieuwe flats.

Maar als het aan Team Symbiotic Urban Movement (SUM) ligt, een groep van zo’n zestig TU Delft-studenten, is dat niet nodig. Volgens hen moet de woning van de toekomst een verbeterde versie zijn van huidige woningen. Al was het maar om minder grondstoffen te verbruiken.

Daarom bedachten de SUM-studenten een volledige renovatie van een portiekflat in de Haagse wijk De Dreef. Het vier verdiepingen hoge bouwwerk kreeg in hun plan een lift, twee woonlagen erbij en extra geluidsisolatie, zowel buiten als binnen. Die extra woonlagen zitten vol met zonnecellen, zelfs op de gevel. Samen moeten die genoeg energie opwekken om het complete bouwwerk van elektriciteit te voorzien (meer hierover lees je in KIJK 9/2022). En zo’n renovatie zal niet duurder zijn dan bestaande bouw slopen en een nieuw gebouw neerzetten.

Dat veel mensen heil in het plan van SUM zien, blijkt wel uit de duizenden stemmen die het team heeft gekregen. De meeste stemmen, en daarmee is het team de publiekswinnaar. “Het is voor ons heel fijn om die bevestiging te krijgen dat we echt een goed idee hebben bedacht”, zegt Nikki de Zeeuw, communicatiecoördinator bij SUM. “Iets wat we nu vaak horen van ontwikkelaars en eigenaren van de panden is dat de mensen totaal niet op ons plan zitten te wachten, maar uit deze publieksprijs blijkt wel degelijk dat er interesse in is. Oftewel, geen excuus meer, maar gewoon gaan uitvoeren!”

Oordeel van de vakjury

Anna: “Briljante oplossing voor het woningprobleem en de vervuilende bouwsector, en niet te vergeten de energiearmoede van veel mensen.”

Jim: “Het verduurzamen van gebouwen is slim, relevant én effectief.”

Jurywinnaar: gamechanger in de energietransitie

De Eindhovense start-up Cellcius werkt aan een warmtebatterij vol zout.

Net als de rest van de wereld staat Nederland voor een enorme uitdaging: de energietransitie. En de oorlog in Oekraïne heeft de noodzaak om woningen versneld van het gas te halen belangrijker gemaakt dan ooit. De warmtebatterij van de Eindhovense start-up Cellcius kan een snelle en grootschalige oplossing bieden.

De werking van een warmtebatterij berust op een thermochemisch principe, waarbij simpelweg maar twee ingrediënten worden gebruikt: zout en waterdamp. Als je water toevoegt aan zoutkristallen, worden ze groter en komt er warmte vrij. Maar omgekeerd kan ook. Door warmte toe te voegen, damp je het water eraf en stook je het zout als het ware droog. Zolang er geen water bij de droge zoutdeeltjes komt, blijft de warmte hierin altijd bewaard. Ideaal dus om industriële restwarmte in op te slaan, die later is te gebruiken om huizen en kantoren te verwarmen. Het probleem is alleen dat de meeste zoutsoorten niet stabiel genoeg zijn om de batterij vaak te laden en ontladen. De zoutdeeltjes gaan dan samenklonteren of vallen uit elkaar.

Dat euvel heeft Cellcius – de eerste spin-off van de TU Eindhoven én onderzoeksorganisatie TNO – verholpen door een composiet te maken op basis van kaliumcarbonaat. Bij maandelijks laden en ontladen blijft dit zoutcomposiet stabiel en kan het heel wat jaren mee. Bovendien is het niet duur, giftig, corrosief of zeldzaam.

“De ontwikkeling van een stabiel composiet én de zoektocht naar een geschikt zout als basismateriaal was er een van jaren”, vertelt Evert Rietdijk, CEO van Cellcius. “Onze CTO Pim Donkers heeft in eerste instantie heel veel zouten geanalyseerd die als basis konden dienen en voor onze toepassing bleek kaliumcarbonaat de winnaar.”

De warmtebatterij kan straks op twee manieren huizen verwarmen. Een voor de hand liggende optie is om een apparaat ter grootte van een koelkast in elk huis te plaatsen. Rietdijk: “Daar sluit je een energiebron op aan, zonnepanelen bijvoorbeeld. Het overschot aan opgewekte energie wordt dan opgeslagen in de batterij. Die kun je dan op een later moment gebruiken om je huis mee te verwarmen.”

Een andere optie is een collectief systeem dat in een woonwijk wordt geplaatst. “Je moet dan denken aan iets met het formaat van een kleine zeecontainer, met daarin meerdere modules met zoutcomposiet waarin restwarmte afkomstig van de industrie is opgeslagen. Gemiddeld eens per week worden de lege warmtebatterijen vervangen door volle. Zo kun je met één exemplaar veertig tot vijftig huizen van warmte voorzien en hoef je nauwelijks iets in de woning te doen”, legt Rietdijk uit.

Optie twee noemt de CEO de meest realistische. We kunnen de energietransitie hiermee duurzamer, sneller en goedkoper vormgeven.” Niks meer aan toe te voegen. Behalve dan dat Cellcius de terechte jurywinnaar van het Beste Tech-idee is.

Oordeel van de vakjury

Anouk: “Indrukwekkend in zijn eenvoud.”

Jacqueline: “Het idee vereist nog doorontwikkeling, maar is veelbelovend.”

Het volledige verhaal over deze winnende ideeën vind je in KIJK 12/2022 die vanaf vandaag in de winkels ligt. In deze editie lees je ook over de andere innovaties die de top 10 hebben gehaald.