Als iemand op jonge leeftijd een donororgaan krijgt, is de kans groot dat hij later weer een nieuwe nodig heeft. Waarom gaan donororganen niet het hele leven mee?

Elk jaar transplanteren artsen in Nederland bijna 1000 nieren, 200 levers, 75 harten en 150 longen. Deze organen zijn afkomstig van zowel overleden als levende donoren. Dankzij moderne technieken en medicijnen functioneert na een jaar nog zo’n 90 procent van deze organen. Toch hebben ze niet het eeuwige leven. Na enige tijd hebben patiënten vaak een nieuw donororgaan nodig.

Lees ook:

• Man in de VS ondergaat ’s werelds eerste succesvolle blaastransplantatie
• Hoe creëer je een genetisch gemodificeerd varkenshart?

Kleine beschadigingen

Daarbij spelen meerdere factoren mee. Tijdens het oogsten, bewaren en implanteren kan het orgaan tijdelijk zonder zuurstof komen te zitten. Dat veroorzaakt schade aan cellen, met name in de bloedvaten. Zelfs kleine beschadigingen kunnen op de lange termijn grote gevolgen hebben, zoals een minder efficiënte doorbloeding en daardoor snellere slijtage.

Vervolgens moet het orgaan zich aanpassen aan het lichaam van de ontvanger, dat vaak een andere bloeddruk, hormoonhuishouding en stofwisseling heeft. In deze vreemde omgeving moet het orgaan harder werken om goed te functioneren. Een hogere bloeddruk in het nieuwe lichaam kan bijvoorbeeld de bloedvaten van het orgaan licht beschadigen. Zo slijt het sneller dan wanneer het in het oorspronkelijke lichaam was gebleven.

Chronische afstoting

Een ander probleem is chronische afstoting. Hoewel donoren en ontvangers zorgvuldig worden gematcht, blijft het immuunsysteem van de ontvanger het orgaan als een indringer zien. Dit veroorzaakt een constante, sluimerende afweerreactie. Ook daardoor beschadigt het orgaan steeds wat meer.

Om afstoting tegen te gaan, moeten patiënten medicijnen slikken die het immuunsysteem onderdrukken. Deze medicijnen zijn onmisbaar, maar ze hebben ook nadelen. Ze vergroten bijvoorbeeld de kans op een hoge bloeddruk, diabetes en beschadiging van bloedvaten. Deze complicaties belasten het lichaam én het getransplanteerde orgaan, waardoor de levensduur van het orgaan verder wordt bekort.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 7-8/2025.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Judith Neimeijer

Beeld: Sturt/Getty Images