Het is typisch een vraag die een kind kan stellen en een volwassene meestal niet een-twee-drie kan beantwoorden: waarom is de lucht blauw?
De zon stuurt licht van alle kleuren naar ons toe. Samen vormen die een witte bundel. Daardoor ziet de zon er vanuit de ruimte wit uit, en de hemel eromheen zwart. Zodra het zonlicht de aardatmosfeer binnenkomt, botst het op kleine deeltjes in de lucht. Dit verschijnsel heet rayleighverstrooiing.
Nog meer interessante vragen:
Vooral licht van korte golflengtes, zoals blauw licht, knalt vaak op andere deeltjes. Het blauwe licht vliegt daardoor alle kanten op in de atmosfeer, voordat het in onze ogen terechtkomt. Daarom ziet de lucht er niet zwart, maar blauw uit.
Maar wacht eens even: van alle zichtbare kleuren heeft violet de kortste golflengte. Violet licht wordt dus het meest verstrooid in de atmosfeer. Waarom is de lucht dan niet violet? Ten eerste bevat zonlicht minder violet licht dan blauw licht. Daarnaast spelen onze hersenen en onze ogen een rol. Eigenlijk is de lucht een constant veranderende mengelmoes van groen, blauw en violet licht. Maar dat ingewikkelde kleurenspel kunnen onze hersenen niet voortdurend registreren. Onze ogen zijn gevoeliger voor groen en blauw licht dan voor violet licht, en daarom maakt ons brein voor het gemak een lichtblauw geheel van de lucht.
En die oranjerode gloed bij zonsopkomst en ondergang dan?
Ondertussen vliegt het zonlicht van langere golflengtes vrijwel ongehinderd dwars door de atmosfeer naar ons toe. Doordat het zijn blauwe licht grotendeels is verloren, ziet de zon er voor ons niet wit, maar een beetje gelig uit.
Bij opkomst en ondergang is de zon zelfs oranjerood. Dan moet het zonlicht zo’n lange weg door de atmosfeer afleggen, dat nog meer van het groene en blauwe licht verstrooid raakt. En het zonlicht dat wel rechtstreeks naar ons toe komt, is daardoor gemiddeld oranjerood van kleur.
Deze vraag kon je vinden in KIJK Zomernummer 2022.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Tekst: Yannick Fritschy
Beeld: CH MAHESWARA RAJU/CC BY-SA 4.0