Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Roken trekt een zware wissel op je lichaam. Maar volgens een nieuw onderzoek heeft je psychologisch welzijn een nóg groter effect op hoe snel je veroudert.
Wat bepaalt hoe snel je lichaam veroudert? Op die vraag doken Amerikaanse en Chinese onderzoekers door te kijken naar de gegevens van bijna 12.000 Chinezen. Hun conclusies, gepubliceerd in het tijdschrift AgingUS: psychologische factoren, zoals hoe eenzaam je je voelt of hoe angstig je bent, hebben bij elkaar genomen een groter effect op je biologische leeftijd dan bijvoorbeeld roken. Andere wetenschappers plaatsen daar echter hun vraagtekens bij.
Lees ook:
Op het platteland
Het team achter het onderzoek stelde eerst met behulp van kunstmatige intelligentie een nieuwe ‘verouderingsklok’ op. Die geeft op basis van zestien bloedwaardes, zoals het cholestorolgehalte, en eigenschappen als BMI en bloeddruk, een schatting van je biologische leeftijd. Dat wil zeggen dat hij niet het aantal kalenderjaren telt dat je al op deze aarde rondloopt, maar op basis van biologische eigenschappen inschat hoe oud je bent.
Vervolgens bepaalden de onderzoekers wat voor invloed allerlei factoren hadden op die biologische leeftijd. Als je rookt, wordt die bijvoorbeeld 1,25 jaar hoger. (Let op: dat wil dus niet zeggen dat je een 1,25 jaar hogere leeftijd zult bereiken. Wel dat je lichaam biologisch gezien 1,25 jaar ouder is dan je op basis van je ‘kalenderleeftijd’ zou verwachten.) Op het platteland wonen verhoogt je biologische leeftijd met iets minder dan vijf maanden. Nooit getrouwd zijn is goed voor een kleine vier maanden erbij.
Verstrengelde factoren
Daarnaast keken de onderzoekers naar acht psychologische factoren. Zoals: hoe angstig ben je? Hoe hoopvol? Hoe depressief? Hoe goed slaap je? Als je die bij elkaar neemt tot een maat voor ‘psychologisch welzijn’, stijgt je biologische leeftijd met 1,65 jaar als je daar laag op scoort. Oftewel, zoals de kop boven het persbericht over het onderzoek luidt: “Eenzaam en ongelukkig zijn versnelt veroudering meer dan roken.”
Daar valt echter wel wat op af te dingen. Volgens Andrea Maier, hoogleraar gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, mag je niet zomaar al die psychologische factoren bij elkaar optellen. “Die zijn met elkaar verstrengeld”, zegt ze. “Zo is een depressief iemand ook angstiger en kan hij zich moeilijker concentreren.” Zij zou ‘roken’ dan ook nog steeds de factor noemen die de grootste invloed heeft op iemands biologische leeftijd.
Te lage waarde
David van Bodegom, hoogleraar vitaliteit aan de Leyden Academy on Vitality and Ageing, onderschrijft dat. “We weten uit andere studies dat je door roken acht tot dertien jaar korter leeft, afhankelijk van hoeveel en wat je rookt.” Die 1,25 jaar extra op je biologische klok lijkt dus een onderschatting.
“Gezond oud worden draait niet alleen om naar de sportschool gaan en verantwoord eten”
David van Bodegom
Een mogelijke oorzaak daarvan is dat roken invloed heeft op de bloedwaardes waar de klok op gebaseerd is, legt Van Bodegom uit. Een deel van het effect van roken héb je dan al meegenomen. Als je dan daarna gaat kijken wat roken met je biologische leeftijd doet, vind je dus een te lage waarde.
Meer dan sporten en gezond eten
Verder keken de onderzoekers zoals gezegd alleen naar gegevens van Chinezen. Je kunt je dan afvragen hoeveel dat zegt over mensen in zijn algemeenheid, of over westerlingen. “In China zal angstig zijn bijvoorbeeld iets anders inhouden dan hier”, zegt Van Bodegom. “Als ik angstig ben, zal dat bijvoorbeeld niet zijn omdat ik bang ben dat ik opgepakt wordt.” Verder werken mensen in China de regel veel meer uren per week, vervolgt hij. “Dan betekent slapeloosheid ook iets heel anders dan hier.”
Wel wijst de studie terecht op de grote invloed van psychologische factoren op ons verouderingsproces, zegt Van Bodegom. “Mensen uit het vakgebied weten dat wel, maar bij het grote publiek is wat minder bekend dat gezond oud worden niet alleen draait om naar de sportschool gaan en verantwoord eten.”
Bronnen: AgingUS, Deep Longevity Ltd via EurekAlert!