Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Vroeger had elke plaats zijn eigen stelsel, maar met het metrieke stelsel is daar een einde aan gekomen. Slechts enkele landen hanteren dit systeem niet, waaronder de VS. Waarom eigenlijk niet?
Dat is deels de schuld van de Fransen. Een jaar na de revolutie van 1789 viel in Frankrijk het besluit om het oude en met grote lokale verschillen kampende stelsel van maten en gewichten te vervangen door een op de meter gebaseerd systeem met een decimale indeling. In grote lijnen was dat ook het streven in de jonge Verenigde Staten van Amerika. Daar werd nog het stelsel van de verdreven Britse overheersers gebruikt – dus onder andere met eenheden als inch, yard en pint.
Lees ook:
Geen blijvertje
Thomas Jefferson, minister van Buitenlandse Zaken en een van de grondleggers van de VS, kreeg van het Huis van Afgevaardigden opdracht om zich in de kwestie te verdiepen. Aanvankelijk hoopte hij samen met Frankrijk tot een internationaal systeem te komen, maar de Fransen hadden daar zo hun eigen ideeën over. (In Frankrijk werd zelfs de dag in tien uren verdeeld, en een uur in honderd minuten.) En na de val van Napoleon raakte het metrieke stelsel in Frankrijk een tijdlang in onbruik; het leek geen blijvertje.
De Amerikanen besloten het Britse stelsel te handhaven, al noemden ze dat het U.S. Customary System. Toch waren er in de negentiende eeuw diverse pogingen om de boel alsnog om te gooien. In 1866 sprak het Congres zich uit voor invoering van het metrieke stelsel, dat inmiddels op het Europese vasteland volop in gebruik was. Negen jaar later waren de VS een van de eerste landen die een internationaal verdrag op dit gebied ondertekenden, de Meterconventie (Nederland deed dat pas in 1929).
Inch vs. centimeter
Maar de Amerikaanse industrie verzette zich hevig tegen het metrieke stelsel. Vooral machinefabrikanten vreesden dat het vervangen van de inch door de centimeter te ingewikkeld en te duur zou zijn. Een andere moeilijkheid is dat de Amerikaanse overheid het gebruik van het metrieke stelsel nooit verplicht heeft gemaakt – ook niet in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen opnieuw een tamelijk serieuze poging werd ondernomen om het in te voeren. Daarnaast wijzen historici erop dat veel Amerikanen best trots zijn op hun miles, acres en gallons en het liefst zouden zien dat de rest van de wereld hún systeem overnam.
Deze vraag kon je vinden in het zomernummer van KIJK.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected].
Tekst: Leo Polak