Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een nieuw bedrust-onderzoek van de ESA moet wetenschappers helpen om spierverlies in astronauten te voorkomen.
Astronauten hebben het fysiek zwaar te verduren tijdens een lange ruimtereis. Door het gebrek aan zwaartekracht verandert het lichaam op allerlei manieren. Zo treedt bijvoorbeeld spier- en botverlies op. Om daar een oplossing voor te vinden, staat ’s werelds langste logeerpartijtje op het punt te beginnen. Twaalf mensen zullen zestig dagen lang in een bed liggen dat ontworpen is om de leefomstandigheden in de ruimte na te bootsen. In het onderzoek zullen vrijwilligers manieren uitproberen om zo fit mogelijk te blijven. Daar komt soms ook een centrifuge bij kijken.
Lees ook:
- Deze misselijkmakende machine gaat astronauten trainen
- Sla moet botverlies in astronauten tegengaan
- ‘Astronauten verliezen veel rode bloedcellen’
Centrifugefiets
Twee maanden lang zullen de vrijwilligers elk wakker en slapend uur doorbrengen in een bed. Dat klinkt misschien comfortabel, maar dat valt tegen. Het ‘ruimtebed’ is namelijk zes graden gekanteld, met het voeteneind omhoog. Dit forceert bloed en vloeistoffen richting het hoofd, net zoals in de ruimte gebeurt door de afwezigheid van zwaartekracht. Bovendien is de hoofdregel dat er ten minste één schouder op het matras moet blijven, wat er ook gebeurt. Dat betekent ook dat de vrijwilligers in hun bed moeten blijven liggen als ze zich willen wassen of hun behoefte moeten doen. Door de constante bedrust zullen de spieren uiteindelijk atrofiëren; hetzelfde grote probleem dat opspeelt bij lange ruimtereizen.
De vrijwilligers zijn verdeeld over drie groepen. De eerste groep dient als controle en moet de hele tijd rusten. De tweede groep fietst regelmatig op een hometrainer, die uiteraard op maat is gemaakt voor het ruimtebed. Dit is dezelfde oefening die astronauten aanhouden om spierverlies tegen te gaan. De mensen in de derde groep fietsen terwijl ze in een centrifugemachine zitten. Door het ronddraaien wordt het bloed richting de voeten geforceerd. De onderzoekers hopen dat dit het gebrek aan zwaartekracht – dat voorkomt in de ruimte en nagebootst wordt door het bed – compenseert. Zo zouden de spieren daadwerkelijk profiteren van de training en minder snel verzwakken.
Hieronder krijg je een beeld van hoe zo’n centrifugefiets eruitziet:
Toepasbaar op aarde
De ESA organiseert sinds 2001 regelmatig bedrust-studies van verschillende lengtes, met zowel mannelijke als vrouwelijke vrijwilligers. Naast dit fietscentrifuge-experiment is er binnenkort ook een onderzoek van het Jožef Stefan Instituut in Slovenië. Ook daar zullen twaalf vrijwilligers zestig dagen lang op bed liggen. De onderzoekers gaan dan de combinatie van kunstmatige zwaartekracht en trillingsoefeningen bestuderen.
De uitkomsten van dit soort onderzoeken hoeven niet alleen toepasbaar te zijn op ruimtereizen. Astronauten ondervinden namelijk vergelijkbare fysiologische problemen als ouderen en patiënten met aandoeningen aan het bewegingsapparaat en osteoporose. Deze studie zou dus ook kunnen bijdragen aan betere behandelingen van mensen op aarde.
Laden ...Beeld: ESA