Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Duizenden jaren geleden werd een vrouw twee keer aan haar hoofd geopereerd. Ze overleefde beide ingrepen, zo blijkt uit haar schedel.
Spaanse wetenschappers hebben skeletresten gevonden van een vrouw uit de Kopertijd (in Spanje tussen 3300 en 2200 voor Christus). In haar schedel zaten twee gaten die volgens de onderzoekers het resultaat zijn van schedeltrepanatie, een chirurgische ingreep. Ze beschrijven hun vondst in het wetenschappelijke tijdschrift International Journal of Paleopathology.
Lees ook:
- ‘De lobotomie was compleet uit de hand gelopen’
- Archeologen vinden aanwijzingen voor ooroperatie
- Scheenbeen met snijsporen mogelijk oudste bewijs kannibalisme
Geen letsel
De vrouw was slechts een van de 1348 individuen die werden gevonden op een begraafplaats uit de Kopertijd die al in 2007 was ontdekt in de buurt van de Spaanse stad Murcia. Door de grote hoeveelheid skeletresten worden daar nu nog steeds regelmatig nieuwe ontdekkingen gedaan, zoals deze vrouw die tussen de 35 en 45 jaar was toen ze stierf.
De twee deels overlappende gaten zaten tussen haar slaap en de bovenkant van haar oor. De ene mat 53 bij 31 millimeter, de andere 32 bij 12 millimeter. Volgens de onderzoekers zijn deze openingen niet veroorzaakt door een traumatisch letsel. Zo zaten er bijvoorbeeld geen breuken in de schedel (die je bij letsel wel zou verwachten) en hadden de gaten nette randen. “We hebben twee verschillende gaten vastgesteld die het resultaat zijn van twee verschillende ingrepen”, vertelde hoofdauteur Sonia Díaz-Navarro aan Live Science.
Beide operaties overleefd
Op basis van de schuine randen van de openingen stelden de onderzoekers vast dat de schedeloperatie werd uitgevoerd met behulp van een schraaptechniek. “Dit houdt in dat een ruw stenen instrument tegen de schedel wordt gewreven, waarbij het bot geleidelijk wordt uitgesleten om een gat te maken”, zei Díaz-Navarro. “Om deze operatie uit te voeren, moest de vrouw waarschijnlijk stevig worden vastgehouden door andere leden van de gemeenschap of vooraf zijn behandeld met een psychoactieve stof die de pijn zou verzachten of haar bewusteloos zou maken.”
Wonderbaarlijk genoeg heeft de vrouw beide operaties overleefd. Dat konden de onderzoekers afleiden aan nieuw bot dat was gevormd bij beide gaten. Ze zou zelfs nog maanden hebben geleefd na de tweede ingreep. Waarom de vrouw deze gevaarlijke ingrepen onderging, weten de wetenschappers niet.
Schedeltrepanatie kwam opvallend vaak voor in oude culturen. Archeologen vermoeden dat de ingreep misschien zelfs al 10.000 jaar oud is. Trepanatie werd uitgevoerd om religieuze redenen (zoals bij iemand die bezeten was) of als behandeling voor waanzin en ernstige hoofdpijn. Ook traumatisch hersenletsel was een belangrijke reden.
Bronnen: International Journal of Paleopathology, Scientific Electronic Library, Live Science
Beeld: