Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De oudste bekende ankylosauriër was extreem bepantserd en had gigantische stekels uit zijn ribben groeien. “Zoiets hebben we nog nooit bij een ander dier gezien.”
Hoewel veel dinosauriërs er bijzonder uitzagen, hebben paleontologen nu een dino ontdekt die wel heel vreemd was. Hij had een extreem gepantserd lichaam met tientallen puntige uitsteeksels, sommige van wel een meter lang. De onderzoekers van onder andere het Natural History Museum in Londen beschrijven het fossiel in Nature.
Lees ook:
- Paleontologen vinden ’s werelds eerste pootafdrukken van dinosaurus met knotsstaart
- Waren de dino’s al gedoemd uit te sterven voordat de asteroïde insloeg?
Weinig fossielen
Het gaat om een lid van de Ankylosauria, een groep gepantserde, plantetende dino’s. De meeste fossielen stammen uit het krijt (143 tot 66 miljoen jaar geleden) en zijn gevonden in Noord-Amerika en Azië. Ze staan bekend om hun pantser en knotsstaart, waarmee ze krachtige klappen konden uitdelen aan roofdieren.
Over de vroege evolutie van deze groep dino’s tijdens het midden-jura (175 tot 162 miljoen jaar geleden) is niet veel bekend; er zijn maar weinig fossielen gevonden. Toch ontdekten paleontologen een aantal jaar geleden in Marokko de oudst bekende ankylosauriër. Maar het 165 miljoen jaar oude fossiel bestond uit slechts één gedeeltelijke rib. Het was dus moeilijk om te beschrijven hoe de dino, die ze Spicomellus afer hebben genoemd, eruitzag.
Nekstekels van een meter lang
Paleontologen hebben nu op dezelfde plek nog een fossiel van Spicomellus afer gevonden. Ook deze was niet compleet, maar hij bevatte wel veel meer botten.
De onderzoekers konden daaruit afleiden dat er benige stekels uit alle ribben van de dino groeiden – een eigenschap die bij geen enkel ander gewerveld dier is aangetroffen, levend of uitgestorven. De langste stekels, van wel 87 centimeter, staken uit een benige kraag rond zijn nek. Toen het dier nog leefde, waren die mogelijk nog langer.
“Spicomellus had een grote variatie aan platen en stekels die over het hele lichaam uitstaken, waaronder nekstekels van een meter lang, enorme naar boven gerichte stekels boven de heupen en een hele reeks lange, mesachtige stekels en platen langs de schouder”, zegt onderzoeker Susannah Maidment in een persbericht. “Zoiets hebben we nog nooit eerder bij een dier gezien.”
Indruk maken
“Deze extreme eigenschappen zijn extra bijzonder omdat dit de oudste bekende ankylosauriër is. Je zou dus verwachten dat latere soorten vergelijkbare kenmerken hebben, maar dat is niet zo”, aldus Maidment.
De onderzoekers vermoeden dat Spicomellus zijn pantser en uitgebreide stekelarsenaal gebruikte ter verdediging, maar vooral ook om partners aan te trekken en indruk te maken op rivalen. Bij latere ankylosauriërs was het pantser eenvoudiger omdat de focus op verdediging kwam te liggen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat er in het krijt grotere en gevaarlijkere roofdieren verschenen, waardoor bescherming belangrijker werd.
Lees ook:
‘Evolutie op zijn kop’
Ankylosauriërs uit het krijt staan dan ook bekend om hun knotsstaart, waarmee ze zichzelf verdedigden. Paleontologen vermoedden dat die eigenschap pas in het begin van het krijt was geëvolueerd. Maar Spicomellus had mogelijk ook al zo’n wapen. Hoewel het uiteinde van de staart niet is gevonden, waren sommige staartwervels gefuseerd, een kenmerk dat alleen voorkomt bij ankylosauriërs met een knots. Dat zou betekenen dat de knotsstaart zo’n 30 miljoen jaar eerder is geëvolueerd dan gedacht.
“Dit fossiel zet veel van wat we dachten te weten over ankylosauriërs en hun evolutie op zijn kop en laat zien hoeveel er nog te leren valt over dinosauriërs”, concluderen de onderzoekers.
Bronnen: Nature, University of Birmingham
Beeld: